The rich get richer, czyli bogaci się bogacą (i nie płacą wysokich podatków)

Czytając komentarze pod moim ostatnim postem na Facebooku, odniosłem nieodparte wrażenie, że chyba nie przez wszystkich został on do końca zrozumiany. Pomyślałem więc, że być może warto doprecyzować pewne sprawy. Otóż zarzucono mi troskę o najbogatszych, że niby ubolewam nad wysokim opodatkowaniem osób pokroju Kulczyka. Drodzy Państwo, nic z tych rzeczy! Najbogatsi, jeśli tylko chcą, płacą % bardzo małe podatki i nie ma ich co żałować. Problem w tym, że w dobie konkurencji podatkowej, jaka ma miejsce między państwami w kwestii przyciągania kapitału, nie ma też za bardzo jak zmusić milionerów do tego, aby płacili więcej w Polsce. Za to zwykłego Kowalskiego już jak najbardziej można docisnąć podatkami.

Wytłumaczę to na bardzo prostym przykładzie – tak, żeby każdy zrozumiał o co chodzi.

 

 

Na załączonej grafice macie przykładową strukturę holdingową, jakich używają bogaci inwestorzy. Na szczycie jest spółka operacyjna A notowana na GPW, która jest zarejestrowana w Polsce i, jak sama nazwa wskazuje, prowadzi normalną działalność operacyjną w naszym kraju. Mamy też biznesmena Kluczyka, który chciałby zakupić akcje spółki A w celach inwestycyjnych. Gdyby to zrobił jako Kluczyk – osoba fizyczna i polski rezydent podatkowy, to przy sprzedaży akcji „na górce” musiałby się liczyć z 19% podatkiem dochodowym. Analogicznie podatek taki występowałby również w przypadku wypłaty dywidendy. Jednak zamiast Kluczyka akcje spółki A kupuje spółka holdingowa B, zarejestrowana w Luksemburgu. No a w Luksemburgu akurat stawka podatku od zysków kapitałowych w pewnych przypadkach wynosi całe 0% (słownie: zero procent). Idźmy dalej. Udziałowcem spółki holdingowej B jest spółka holdingowa C z Cypru, a jej udziałowcem jest z kolei spółka holdingowa D ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Spółkę D może z kolei kontrolować np. jakiś trust, którego beneficjentem rzeczywistym będzie kto…? Oczywiście nasz biznesmen Kluczyk.

Co daje taka struktura?

Po pierwsze omijamy 19% podatek dochodowy w Polsce (na temat rozliczania tego podatku na dalszym etapie struktury będziecie mogli przeczytać w jednym z naszych z najbliższych newsletterów). Po drugie mamy dystans pomiędzy beneficjentem rzeczywistym (Kluczyk) a przedsięwzięciem, w które on inwestuje. Jest to o tyle wygodne, że byle leszcz nie sprawdzi sobie ot tak, gdzie taki Kluczyk lokuje kapitał, gdyż Kluczyka nie będzie w rejestrze akcjonariuszy. Co jednak ważniejsze, jeśli na końcu struktury spółek holdingowych podstawimy podmiot zarejestrowany w kraju, który nie uczestniczy w systemie CRS (Common Reporting Standard), to dotarcie przez polskiego fiskusa czy prokuraturę do informacji na temat tego, że to Kluczyk jest UBO (Ultimate Beneficial Owner, czyli beneficjentem rzeczywistym) stanie pod znakiem zapytania. Takim krajem umożliwiającym zachowanie anonimowości jest chociażby USA, stąd m.in. popularność spółek z Delaware. Dodajmy jeszcze do tego zmianę rezydencji podatkowej przez Kluczyka – to milioner, więc kupił sobie piękną willę z jeszcze piękniejszym widokiem na jezioro Czterech Kantonów i jest oficjalnie rezydentem podatkowym w Szwajcarii.

Reasumując: Kluczyk do inwestowania w Polsce postawi sobie strukturę, której utrzymanie będzie co prawda kosztowało x-tysięcy PLN rocznie, ale za to przy dużej skali inwestycji uniknie konieczności zapłacenia naszemu fiskusowi milionów PLN z tytułu podatku dochodowego. Pokaże również fucka polskiej skarbówce i będzie mógł rozliczać się w kraju o stabilniejszym i przyjaźniejszym systemie prawnym. Stąd wynik starcia Kluczyk vs Fiskus to 1:0, co wkurza premiera Morawieckiego z miniaturki.

A teraz zobaczmy co się stanie, jeśli w miejsce Kluczyka postawimy Kowalskiego

Kowalski jest zwykłym obywatelem, prowadzącym mały biznes w Polsce, który chce pomnożyć swój majątek poprzez inwestowanie na giełdzie. Kupuje więc akcje spółki A za 100 tys. PLN, po czym za jakiś czas sprzedaje je za 200 tys. PLN. Jak łatwo policzyć, jest na plusie, ale od tego zysku musi zapłacić podatek 19% – i nie ucieknie od niego, bo raz, że jest polskim rezydentem podatkowym i kupił te akcje na siebie, a dwa przy tak niskiej skali inwestowania nie opłaca mu się stawiać zagranicznych struktur. Czyli jeśli porównać Kluczyka z Kowalskim, to ten ostatni w ujęciu % zapłaci w Polsce kilkunastokrotnie większy podatek – mimo, że przecież obaj Panowie zainwestowali w tę samą polską spółkę A.

Rekin sobie poradzi

Ktoś mógłby powiedzieć: no dobrze, ale przecież jeśli dany biznes jest prowadzony w Polsce i to u nas osiąga przychody, to i tak dosięgnie go ręka polskiego fiskusa. Teoretycznie tak, ale w praktyce wygląda to różnie. Wystarczy spojrzeć na podatek CIT płacony przez niektóre przedsiębiorstwa kontrolowane przez zagraniczne centrale.

I tak niemiecka sieć Aldi w latach 2016 – 2020 zapłaciła całe 0 (słownie zero) PLN CIT-u, przy przychodach rzędu 6,5 miliarda PLN. Z kolei francuska sieć Auchan przy przychodach rzędu niecałych 60 miliardów PLN, w ciągu 5 ostatnich lat zapłaciła niecałe 30 milionów PLN CIT-u, co stanowiło „aż” 0,05% przychodów. Tak niski poziom płaconego CIT-u można by próbować wytłumaczyć wydatkami na ekspansję oraz inwestycje. Tyle, że polska sieć Dino, która bardzo mocno inwestuje w rozwój (kilkaset nowych sklepów rocznie), w latach 2016 – 2020 zapłaciła 286 milionów PLN podatku dochodowego od osób prawnych. Jest to blisko 10-krotnie więcej niż Auchan, który do tego miał w omawianym okresie blisko 2-krotnie wyższe przychody niż Dino. O czym to może świadczyć, chyba nie muszę tłumaczyć.

Jeszcze ciekawiej robi się, gdy spojrzymy na wyniki niektórych operatorów telefonii komórkowej. I tak T-Mobile, wchodzący w skład grupy Deutsche Telekom, przez ostatnie 5 lat zapłacił w Polsce „oszałamiającą” kwotę 30 tysięcy PLN CIT-u, przy przychodach rzędu 43 miliardów PLN i wykazywanych zyskach na poziomie 2,5 miliarda PLN. Dla porównania: eksperci ze Związku Przedsiębiorców i Pracodawców obliczyli, że podobną kwotę 30 tysięcy PLN podatku dochodowego zapłaci mały przedsiębiorca będący na podatku liniowym, osiągający dochody rzędu ok. 200 tysięcy PLN rocznie. Fajnie, co nie…? Kontrolowane przez Francuzów Orange w latach 2016 – 2020 zapłaciło zaś nieco więcej CIT-u, bo 16,6 miliona PLN, jednocześnie pobierając jednak ok. 820 milionów PLN z pomocy publicznej. Można? Można! Tak dla porównania, w analogicznym okresie Plus zapłacił blisko 600 milionów PLN CIT-u, a Play ponad 960 milionów PLN, mając przychody mniejsze niż T-Mobile i Orange.

Reasumując

Wielki biznes podąża lub transferuje zyski tam, gdzie płaci możliwie najmniejsze podatki i gdzie system prawny jest w miarę stabilny. Średniacy pokroju Kowalskiego są za to skazani na polskiego fiskusa, który może im dokręcać śrubę na tyle, na ile zielone światło da ustawodawca. Niektóre branże, jak np. programiści, mają jeszcze opcję, aby pomyśleć o zmianie rezydencji podatkowej, ale np. przedsiębiorca prowadzący zakład fryzjerski czy myjnię samochodową może zapomnieć o „optymalizacyjnej” spółce w Estonii czy na Cyprze – tzn. może ją sobie otworzyć, ale prawdopodobnie polegnie przy pierwszej kontroli z US.

Jeśli więc cieszysz się z tego, że rząd chce odbierać bogatym i dawać biednym, to muszę Cię niestety rozczarować. Najbogatsi Polacy i wielkie międzynarodowe firmy mają do dyspozycji najlepszych doradców podatkowych, którzy praktycznie zawsze znajdą jakąś lukę w systemie. Dysponują również dużym kapitałem i często także odpowiednimi strukturami holdingowymi, których budowa i utrzymanie jest bardzo tanie w porównaniu do skali prowadzonych inwestycji. Krótko mówiąc biznesmeni pokroju Kluczyka oraz duże korporacje mają możliwości optymalizacji i stać ich na to, aby nie płacić podatków w Polsce. W konsekwencji to nie najbogatsi dostaną po kieszeni w wyniku nowych projektów rozdawniczych rządu (no, może z pewnymi wyjątkami). Warto zdawać sobie z tego sprawę.

A tak przy okazji…

Jeśli interesują Ciebie tematy zbliżone do dziś omawianego, czyli związane z optymalizacją biznesu np. przy wykorzystaniu zagranicznych spółek (nie tylko z Luksemburga), to zapraszam do zapisania się na newsletter Białych Kołnierzyków. Link znajdziesz TUTAJ

 

Zdjęcie ilustrujące wpis jest poglądowe! Osoby, rzeczy lub sytuacje przedstawione na zdjęciu NIE mają bezpośredniego związku z treścią niniejszego wpisu!

Podatek cukrowy 2021

Media od początku roku podniecają się znaczną podwyżką cen Coca – Coli. Powoli zaczynają się także pojawiać informacje na temat możliwych oszustw związanych z podatkiem cukrowym (PC). Przykładowo gdzieś tam rzekomo miał pojawić się pomysł, aby sprowadzać Coca – Colę z zagranicy jako odrdzewiacz i dzięki temu „okiwać” podatek. Skomentuję to tak: jest to plan na poziomie Ferdka Kiepskiego i może służyć jedynie jako medialna ciekawostka, a nie wysokodochodowy pomysł na przestępczy biznes. Jeśli bowiem już ktoś będzie robił przekręty na PC, to w nieco innych okolicznościach.

 

Energetyki – nowe możliwości

Na dystrybucji wspomnianej już Coca – Coli niespecjalnie się znam, ale za to z takimi np. napojami energetycznymi miałem kilka lat do czynienia od strony biznesowej. Być może nawet niektórzy z Was słuchali podcastu na moim kanale YT, w którym opowiadam, jak ta branża wygląda z perspektywy MŚP (bo grubasy typu Red Bull to inna liga). I tutaj właśnie podatek cukrowy może się okazać elementem, który da bonus kombinatorom, a utrudni życie uczciwym przedsiębiorcom. Jak to? Już tłumaczę.

 

22 grosze na puszce

Jak łatwo policzyć, standardowa puszka 250 ml napoju energetycznego typu Red Bull będzie droższa dzięki nowemu podatkowi o jakieś 22 grosze na tzw. pierwszym rzucie dystrybucji. Dużo to czy mało? Otóż relatywnie dużo, bo w przypadku niedrogich energetyków marże oscylują niekiedy w okolicach kilku – kilkunastu groszy. Kilkadziesiąt to już całkiem nieźle (mowa oczywiście o tanich brandach, które stoją na półkach w cenach ok. 2 PLN). Przy tak niskich marżach może pojawić się pokusa, aby ten podatek ominąć, co jest w gruncie rzeczy dość proste (jeśli chcemy działać nielegalnie).

Nie każdy musi znać się na tym akurat podatku, więc zacznę od podstaw. Otóż załóżmy, że jesteśmy firmą handlującą hurtowo napojami energetycznymi, które kupujemy bezpośrednio od producenta (czyli rozlewni). Po prostu fabryka robi nam nadruk na puszce, a rozlewnia leje do środka co tam chcemy (zwykle standardowego energetyka, bo tak naprawdę większość napojów na naszym rynku to kopia Red Bulla). No i teraz wszedł podatek cukrowy, a nam niespecjalnie uśmiecha się go płacić. Jak więc go najprościej obejść? Zgodnie z obecnie obowiązującą linią interpretacji przepisów (podaną mi przez księgową producenta napojów) są dwa przykładowe scenariusze:

  1. Kupujemy jako firma handlująca wyłącznie hurtowo (tzn. nie sprzedajemy do detalistów) i natychmiast towar eksportujemy. Wątpliwa przyjemność płacenia podatku cukrowego wtedy nas omija.
  2. Kontrolowana przez nas spółka np. z Holandii kupuje u polskiego producenta napój – na zerowej stawce VAT i bez podatku cukrowego (PC).

W opisanych powyżej przypadkach producent napoju nie doliczy nam PC. No dobra, zatem teoretycznie mamy napój nieopodatkowany – co jednak dalej?

 

VAT-owcy & podatek cukrowy

 

Weźmy taki oto hipotetyczny scenariusz:

– chłopaki od VAT-u będą kupowali napoje od producenta tak, jak dotychczas, deklarując przy tym, że PC zapłaci ich spółka kupująca,

– następnie napoje przejdą „szlak fakturowy” charakterystyczny dla karuzel, gdzie, podobnie jak VAT-u, tego podatku cukrowego też raczej nikt nie będzie odprowadzał (bo to strata pieniędzy),

– X-obrotów karuzeli, zwroty VAT-u i napoje trafią wreszcie do sprzedaży na polski rynek, gdy już będzie kończył się powoli cykl życia schematu.

 

Zagrożenie!

System monitorowania opłacania podatku cukrowego może być na tyle sprawny i obejmujący mniejszą ilość podmiotów, że wręcz ułatwi wykrywanie obrotu karuzelowego na niektórych towarach (ja bym przynajmniej przeanalizował pójście w tym kierunku).

 

No dobra, a co w tym wariancie karuzelowym zmieni podatek cukrowy?

Po pierwsze PC jest doliczany do ceny netto napoju, podbijając tym samym podstawę opodatkowania VAT. A skoro tak, to po drugie…

Po drugie po wprowadzeniu PC ceny wszystkich napojów energetycznych pójdą do góry. Z perspektywy chłopaków od VAT-u to super, bo łatwiej będzie uprawdopodobnić wysoką cenę napojów. A wyższa cena = wyższe zwroty VAT. To bardzo prosta zależność.

Po trzecie pamiętajmy, że VAT-owcy kupili napoje z pominięciem podatku cukrowego, a zatem chcąc je finalnie upłynnić mają duży bonus w stosunku do uczciwych dystrybutorów. Po prostu mogą go zaoferować sklepom detalicznym napój bez PC i bez VAT – razem +- 50 groszy mniej niż legalnie działające firmy. W dobie rosnących cen, jakie nastaną wśród uczciwych firm, mogą więc być najtańsi i szybko upłynnić towar. Zakładam rzecz jasna, że w tym wariancie dystrybucja pójdzie przez spółkę – słup, która i tak żadnych podatków nie zapłaci.

 

Kto na tym straci?

Oczywiście uczciwy dystrybutor, który nie dość, że naliczy VAT, to jeszcze będzie musiał zapłacić podatek cukrowy w wysokości niebagatelnej w stosunku do ceny początkowej napoju. Nie będzie miał szans konkurować cenowo z kimś, kto nie odprowadzi wymienionych podatków. W konsekwencji jeszcze łatwiejsze będzie zalanie rynku napojami z karuzel – przynajmniej jeśli chodzi o upłynnianie tego towaru w kanale detalicznym. Tzw. grubasy typu Red Bull spokojnie to przetrwają, ale mniejsze firmy mogą mieć już problemy.

 

A kto zyska?

W opisanym wariancie właśnie karuzelowcy, gdyż, jak już wspomniałem, wzrosną ceny napojów, a poza tym będą mogli łatwiej i szybciej pozbyć się tego towaru, gdyż będą dodatkowo tańsi o podatek cukrowy. W mojej skromnej opinii skala takiego procederu nie powinna być zbyt wielka, ale jednak może mieć zauważalny negatywny wpływ na mniejsze firmy handlujące napojami energetycznymi.

 

Inne możliwości

W teorii istnieje również zagrożenie, że niektórzy nieuczciwi sprzedawcy napojów energetycznych, którzy nie są „zwrotowymi VAT-owcami”, będą po prostu sprzedawać do kanału detalicznego z pominięciem podatku cukrowego i VAT-u, używając do tego celu spółek – krzaków. Można by tutaj np. wykorzystać eksport, czy też może bardziej WNT. W praktyce jednak nie wydaje mi się, żeby mogło się to dziać na jakąś większą skalę. Dlaczego?

 

Wystarczy tutaj policzyć:

– zakładany zarobek nielegalny na „przytuleniu” VAT-u i PC oscylować będzie zapewne w okolicach 50 groszy na jednej puszce,

– aby szybko upłynnić towar detalistom, trzeba być wyraźnie tańszym od innych, więc o marży nie będzie specjalnie mowy, a wręcz trzeba będzie jeszcze sprzedawać na stracie (nie licząc zysku na PC i VAT),

– załóżmy więc, że na standardowym zamówieniu 250 tys. puszek energetyków zarobimy 250 tys. x 0,4 PLN = 100 tys. PLN, od czego jednak trzeba odjąć same koszty dystrybucji, organizacji spółki – krzak itd. (podatków nie płacimy tutaj z założenia).

 

No i niestety, ale „pchnięcie” takiej ilości napojów do detalu wymaga sporej pracy, co w przypadku tak niedużego relatywnie zysku każe postawić sobie pytanie: czy mi się opłaci takie kombinowanie? No tak średnio, bym powiedział – chyba, że ktoś ma mocno rozbudowane kanały dystrybucji i potrafi mądrze „podłączyć” pod nie spółkę – krzak tak, aby nie łączyło się to z jego główną działalnością. Pytanie, co w przypadku innych napojów, ale i tam raczej chyba nie będzie masowych oszustw.

 

Tu na razie jest ściernisko, ale będzie San Francisco

Prawdziwe możliwości mogą się jednak otworzyć w momencie, gdy zostanie wprowadzony system zwrotu za podatek cukrowy, analogiczny chociażby do systemu zwrotu akcyzy. Takie rozwiązanie było proponowane w trakcie konsultowania ustawy z przedstawicielami biznesu. W takiej konfiguracji mielibyśmy 2 rzeczy do zgarnięcia: VAT & podatek cukrowy. A to już może znacznie podbić opłacalność „zwrotowego” biznesu. Oczywiście, niby jest dość rozbudowany system raportowania podatku cukrowego, ale czy będzie on w stanie wyłapać skutecznie oszustów? Nie wiem, bo temat jeszcze świeżutki i w sumie to nikt nic nie wie specjalnie.

 

Reasumując

Pokusa pominięcia podatku cukrowego wydaje się duża, ale jest raczej wątpliwe, żeby to działo się na masową skalę. Więksi producenci i dystrybutorzy raczej nie będą się bawić w kombinacje, bo i tak mają ugruntowaną pozycję na rynku – ciężko mi sobie wyobrazić, aby taka np. Coca Cola czy Foodcare oszukiwali na podatku cukrowym. Jednak mniejsze firmy lub karuzelowcy mogą się teoretycznie pokusić o kombinacje. W każdym razie zobaczymy co z tego wszystkiego wyniknie – zapewne okaże się to już w tym roku. Jeśli więc zobaczycie na półkach lokalnych sklepów bardzo tanie energetyki z polskimi i angielskimi napisami, to będzie prawdopodobnie oznaczać, że coś się dzieje.

Hazard x 3, czyli kilka słów o jakości prawa w Polsce

Zacznę od tego, że doradcy podatkowi jadą ostatnio równo po polskiej wersji tzw. estońskiego CIT-u. Dlaczego? Ponieważ w obecnie prezentowanym kształcie może się on okazać śmiertelną pułapką dla tych, którzy z niego skorzystają. W dużym skrócie chodzi o sytuacje, w których decydujemy się na wyjście z tej formy opodatkowania lub też tracimy do niej prawo. Wtedy może się okazać, że dostaniemy tzw. „mokrą szmatą prosto w ryj”, czyli będziemy mieli do zwrotu podatek CIT za kilka lat w tył, do tego naliczany według karnej stawki. Super interes, naprawdę. Ja rozumiem, że zastosowano tutaj pewne bezpieczniki po to, aby nie było kombinacji z wykorzystywaniem tego mechanizmu do ostrzejszej optymalizacji podatkowej, no ale… Jeśli traktować wszystkich przedsiębiorców jak potencjalnych przestępców, to po co w ogóle bawić się w jakieś ulgi itp.? Ja napiszę tylko do tych, którzy wymyślili ten system (choć pewnie i tak tego nie przeczytają) jedno powiedzenie z czasów szkolnych: „Kto daje i odbiera, ten się w piekle poniewiera”.
⬇
I tak to jest na ogół z tym tworzeniem prawa w Polsce, że albo czegoś się nie dopatrzy, albo pogmatwa tak, że już nikt nic z tego nie rozumie. Przykładem tego drugiego scenariusza jest oczywiście podatek VAT. Tak straszliwie skomplikowano zasady jego rozliczania, że potrzebne są opracowania typu „VAT – 1556 wyjaśnień i interpretacji”. Doszło do tego, że łatwiej się dziś nauczyć jak ten VAT wyłudzać niż jak rozliczać go prawidłowo w każdej sytuacji. Chyba tylko doradcy podatkowi i jacyś wyjątkowo psychopatyczni urzędnicy cieszą się z takiego patologicznego stanu rzeczy, bo na pewno nie przedsiębiorcy. Czasem sobie wyobrażam, jak to mogłoby być fajnie, gdyby w Polsce wprowadzono jedną stawkę VAT w wysokości 15 lub 16% (co postulował swego czasu prof. Robert Gwiazdowski). Raz, że wielu przedsiębiorców wreszcie bez lęku rozliczałoby ten podatek, a dwa wyeliminowano by sporą część obrotu karuzelowego (wyłudzenia VAT przy 15% to już tak średnio się opłacają).
⬇
Jednak bywają też sytuacje, w których nowo utworzone przepisy wywołują pewne skutki praktyczne, które są korzystne dla ściśle określonych podmiotów. I to jest szczególnie ciekawe z perspektywy białych kołnierzyków. Aby nie być gołosłownym, oto mała próbka.
⬇
Mamy rok 2009. Rząd Donalda Tuska tworzy ustawę o grach hazardowych, która w założeniu ma wzmocnić kontrolę państwa nad branżą hazardową i chronić społeczeństwo przed negatywnymi skutkami hazardu. Wprowadzono więc szereg obostrzeń uderzających w branżę, ale jednocześnie nie zapewniono służbom odpowiednich narzędzi do zwalczania nielegalnej działalności hazardowej (skąd my to znamy, heh).

 

Efekt

Szara strefa rozrosła się do ogromnych rozmiarów, a wydatki Polaków na legalny hazard spadły o połowę, to jest z nieco ponad 20 miliardów PLN w 2009 roku do ok. 10 miliardów PLN w 2010 roku. Kto na tym stracił? Budżet państwa. Kto zyskał? Osoby kontrolujące nielegalny hazard (no kto by się spodziewał…)

Dlaczego tak się stało?

Jedni powiedzą, że ktoś coś spieprzył, nie przeanalizował, nie dopilnował. Inni powiedzą: a może wręcz przeciwnie, bo ktoś na tej sytuacji z pewnością skorzystał…?
I tutaj przytoczę ciekawy przykład problemów, o których możemy przeczytać w pewnej interpelacji poselskiej. Zgodnie z zawartymi tam informacjami, rzucano kłody pod nogi już funkcjonującym kasynom, na czym skorzystał… Ale po kolei.

Mamy rok 2009. Jak już wspomniałem, powstaje nowa ustawa o grach hazardowych, a wraz z nią rozporządzenia, które mają regulować przyznawanie koncesji na legalne kasyna gier. Założenie jest szczytne: wyeliminować z rynku szarą strefę hazardową i ucywilizować branżę, jak na państwo prawa będące w Unii Europejskiej przystało. Czyli mamy mieć kasyna niczym w Monaco i tam przykładny wielbiciel gier losowych może sobie spokojnie pograć, a państwo skasuje swoją dolę w podatkach. Kasyna mają mieć koncesję, żeby żadne szemrane firmy nie działały już na rynku hazardowym. Czyli fajny plan.

 

Ustawa hazardowa – koncesje na prowadzenie kasyn

Jak już pisałem, za nową ustawą stały dobre cele – przynajmniej teoretycznie. W praktyce jednak wszystko rozbiło się o przepisy rozporządzenia odnośnie przeprowadzania przetargów dotyczących koncesji na prowadzenie kasyna.

 

👉 Fory przy przetargu

Otóż w sytuacji, gdy wniosek o udzielenie takiej koncesji składały co najmniej 2 podmioty spełniające warunki, minister finansów, będący organem koncesyjnym, był zobowiązany rozpisać przetarg. No i tutaj zgrzyt: wprowadzono przepisy faworyzujące firmy, które w ciągu 3 poprzednich lat w wyniku przetargów uzyskały koncesje na prowadzenie salonów z automatami. Konkretnie to otrzymywały one dodatkowo punkty w przetargu – raz za to, że już wcześniej uczestniczyły w przetargach związanych z działalnością hazardową, a dwa, że płaciły z tego tytułu podatki. Co ciekawe, kwota odprowadzonych podatków nie miała tutaj znaczenia – mógł to być smutny tysiąc złotych zapłaconych do budżetu państwa, a już dodatkowe punkty mieliśmy zapewnione.
Czyli tak: duża część z takich salonów z automatami była prowadzona właśnie przez różne szemrane podmioty, z którymi ta nowa ustawa miała walczyć. No i te salony wyeliminowano, ale ich właściciele dostali fory przy ubieganiu się o koncesje na prowadzenie legalnych kasyn. Cóż, dość interesujący zabieg ustawodawcy…

W każdym razie skutek był taki, że kasyno, które przez wiele lat odprowadzało duże podatki, przegrywało przetarg z firmą kontrolowaną przez szemrane towarzystwo, która to firma płaciła wielokrotnie mniejsze podatki, a grę na stołach umożliwiała np. przez 2 godziny w tygodniu. Tak, kasyno przegrywało, gdyż nie uczestniczyło wcześniej w przetargach (bo nie musiało!) i nie otrzymywało za to dodatkowych punktów.

 

👉 Lokalizacja kasyna i jego wielkość

Co ciekawe, już funkcjonujące kasyna mogły przegrać przetarg nawet wtedy, gdy posiadały doskonałą lokalizację, gwarantującą odprowadzanie wysokich podatków do budżetu (a to powinno być priorytetem dla rządzących). Z tymi lokalizacjami to też tak w ogóle jakoś głupio wyszło. No bo tak: zgodnie z rozporządzeniem można było uzyskać za lokalizację 12 punktów z 29, co stanowiło bardzo istotne kryterium. Najwyżej oceniane były hotele 4 i 5-gwiazdkowe oraz zabytkowe budynki (np. kamienice).

Przepisy jednak przewidywały możliwość zmiany miejsca urządzania gier hazardowych, nie stawiając przy tym ograniczeń co do trybu, w jakim została przyznana koncesja. Czyli jakaś spółka prowadząca sobie wcześniej salon z automatami do gier mogła podać lokalizację w renomowanym hotelu, w którym już mieściło się kasyno i otrzymać w związku z tym maksymalną punktację. No a potem, już po wygranym przetargu, ta lokalizacja mogła się zmienić na inną, gorszą, która w przetargu byłaby nisko punktowana. Do tego taki numer dało się robić nawet kilka razy, czyli używać wielokrotnie tych samych lokalizacji. Można? Można!

 

👉 ½ kasyna

Ustawa hazardowa narzuciła minimalną wymaganą ilość stołów do gry, co jest zresztą zrozumiałe, ponieważ kasyno powinno dysponować odpowiednią powierzchnią. Jednak jakoś tak nie wprowadzono punktowania metrażu, lecz samej lokalizacji. W konsekwencji przetargi zaczęły wygrywać podmioty, które nie zapewniały lokali odpowiednich do skali profesjonalnego hazardu. Przykładowo dotychczasowy salon gry na automatach o powierzchni 150 metrów mógł stać się pseudokasynem, w którym nie było możliwości urządzenia wszystkich gier tak, jak to powinno wyglądać. Rezultat: brak odpowiednich warunków do gry i niższe wpływy do budżetu państwa z tytułu podatku od wygranej (wtedy 50% przed odliczeniem kosztów).

 

Rekin pożera mniejsze ryby 🦈

Jak już wspomniałem na początku, nowa ustawa hazardowa miała „ucywilizować” rynek hazardu w Polsce. W praktyce zaś pojawiły się sygnały, że przepisy przetargowe wprowadzone przy okazji tejże ustawy faworyzują JEDEN KONKRETNY PODMIOT, który przejmuje inne spółki hazardowe i startuje pod ich szyldem w różnych przetargach. W konsekwencji podmiot ten mógł stać się dominującym graczem na rynku, eliminując wiele z dotychczas działających kasyn. Komu, poza formalnymi właścicielami tej firmy, było to jeszcze na rękę? To jest bardzo ciekawe pytanie…

Zdjęcie ilustrujące wpis jest poglądowe! Osoby, rzeczy lub sytuacje przedstawione na zdjęciu NIE mają bezpośredniego związku z treścią niniejszego wpisu!