Jak stworzyć wiarygodnie wyglądająca firmę – krzak wydając na ten cel ok. 50 tys. PLN

w , , , ,

Kilka lat temu miałem okazję przyjrzeć się bliżej sprawie związanej z dość spektakularnym upadkiem pewnego MLM-u, którego członkowie mieli zarabiać na klikaniu w reklamy. Dla każdego, kto miał nieco większe pojęcie o ryku e-commerce, było jasne, że projekt ten nie ma praktycznie żadnych szans na sukces. Niestety, tak jak i zawsze, znalazła się jakaś grupa niezorientowanych (czy też naiwnych), którzy nabrali się na piękne słowa tzw. naganiaczy, sugestywnie przekonujących: „I Ty możesz osiągnąć wolność finansową w ciągu kilku lat, przy minimalnej inwestycji!”.

Czy ofiara zawsze czuje się oszukana?

Tuż po spektakularnym „krachu” tego projektu, rozmawiałem z kilkudziesięcioma osobami, które zainwestowały różne kwoty: od kilkunastu do ponad 100 tys. PLN. Część z nich włożyła w ten biznes pieniądze zaoszczędzone uprzednio podczas kilkuletniej pracy za granicą, jeszcze inni otrzymali np. mieszkanie w spadku, które sprzedali, a gotówkę chcieli zainwestować. Jednak w najgorszej sytuacji byli ci, którzy pobrali kredyty, nawet na kilkadziesiąt tys. PLN – było takich dość wielu i to oni tak naprawdę powpadali w największe kłopoty. Wszyscy ci ludzie zresztą, bez wyjątku, potracili zainwestowane środki – zarobili tylko organizatorzy piramidy oraz „naganiacze”, którzy skasowali prowizje. I teraz wiecie, co było najciekawsze w tym wszystkim? To, że bardzo wielu z tych ludzi (nie wiem nawet, czy nie większość) nie dopuszczała do siebie w ogóle myśli, że ktoś ich właśnie oszukał! Przyjmowali za wiarygodne bełkotliwe i niespójne tłumaczenia „liderów”, powtarzając przy tym sobie, że przecież to biznes i zawsze może nie wyjść. Szczytem jednak byli ci, którzy pisali: „Może i straciłem pieniądze, ale za to poznałem wspaniałych ludzi, z którymi jeszcze pewnie coś zarobię w przyszłości – raz nie wyszło, to nie znaczy, że następnym razem będzie źle”. O takich mogę powiedzieć tylko: nawet mi was nie żal, skoro uważacie za wspaniałych ludzi, którzy z pełną świadomością was wy…, a wy jeszcze raz powierzylibyście im swoje pieniądze.

Swoją drogą to naprawdę ciekawe, jak łatwo jest w Polsce stworzyć firmę, której zaufa kilkanaście – kilkadziesiąt tys. osób. Weźmy chociażby przykład niesławnej piramidy Recyclix, która oferowała inwestorom blisko 500% zysku rocznie na… recyklingu śmieci. 5 tys. PLN kapitału zakładowego, anonimowy Łotysz na stanowisku prezesa i brak chociażby porządnej strony www – jak ktokolwiek w miarę tylko ogarnięty mógł się na to nabrać, to naprawdę nie mam pojęcia… Moim skromnym zdaniem organizatorzy tej akcji mogli się bardziej postarać i zainwestować dodatkowe kilkadziesiąt tys. PLN w działania wizerunkowe, a gwarantuję, że „złowiliby” o wiele więcej rybek do swojej sieci. Takie stworzenie „potęgi” od strony wizerunkowej nie jest jakoś specjalnie skomplikowane, ani szczególnie kosztowne – oczywiście mówię tutaj o poziomie podstawowym, czyli firmie służącej do prostych „wałków” i mającą za target mało świadomych uczestników rynku, bo jeśli ktoś chciałby np. wejść ze swoją spółka chociażby na NewConnect, no to już byłby zupełnie inny poziom (o czym zapewne kiedyś wspomnę).

Budowa wiarygodności firmy w 7 krokach – przykładowy schemat

1. Za kilka tys. PLN przejmujemy/kupujemy spółkę z możliwie najwyższym kapitałem zakładowym (najlepiej od 100 tys. PLN w górę), działającą już od kilku lat, koniecznie bez długów widocznych na portalach typu Dlugi.info. Jako prezesa możemy dać słupa – grunt, żeby nie wyglądał na menela i dobrze prezentował się w garniturze oraz nie figurował w wykazach osób zadłużonych (dobrze byłoby też, aby nie był bohaterem żadnej internetowej afery).

2. Wynajmujemy na kilka dni luksusowe biuro, gdzie będziemy przeprowadzać sesję zdjęciową. Należy przy tym pamiętać, aby na czas sesji zawiesić w biurze różne plakaty firmowe, jakieś logo 3D na ścianie itd. – ogólnie ma to wszystko wyglądać tak, jakby rzeczywiście w tym biurze odbywała się nasza działalność. Następnie robimy w ciągu 2-3 dni sesje zdjęciowe: prezes i kluczowi pracownicy (np. szef sprzedaży) występują przy tym w kilku różnych wersjach ubioru – ba, nawet pierwszego dnia mogą nosić kilkudniowy zarost, a drugiego ogolić się na gładko. Wskazana jest też widoczna zmiana fryzury pomiędzy obiema sesjami, jak również inne oświetlenie (sesje w różnych porach dnia). Warto też zadbać o takie szczegóły, jak letni ubiór podczas jednej sesji i zimowy płaszcz wiszący na wieszaku w innych ujęciach. Po co te kombinacje? A po to, aby uzyskać zestaw różnych zdjęć, dzięki którym przez kilka miesięcy będzie można ściemniać, że firma stale i na bieżąco rezyduje w tym właśnie biurze – np. wrzucając fotki na fanpage z jakimiś tam komentarzami. Szczegóły są zresztą ważne, tak w ogóle, przy tego typu akcjach, bo to właśnie one w dużej mierze budują historię i wiarygodność. Na koniec tego punktu dodam jeszcze, że orientacyjny koszt opisanych tu operacji to również kilka tys. PLN.

3. Dobrze byłoby, aby na fotkach oprócz managerów pojawili się również zwykli pracownicy – najlepiej kilku lub kilkunastu, mogą stanowić rozmyte tło podczas sesji, siedząc np. przy biurkach. Obowiązkowym elementem są oczywiście młode, atrakcyjne dziewczyny w firmowych strojach – tylko nie zwykłych, tanich t-shirtach z nadrukiem, a np. w marynarkach z naszytym firmowym logo. Dodatkowe kilka tys. na statystów i uniformy, ale co tam, biznes wymaga przecież inwestycji…

4. Jedną z rzeczy, które lud zwykle „kupuje”, są drogie auta. Nie ma dziś żadnego problemu, aby wypożyczyć na jeden dzień np. 2 nowe BMW serii 5 czy tam 7, po czym nałożyć na nie naklejki / nakładki na magnesy z firmowym logo i tablice rejestracyjne z nazwą firmy, a następnie zrobić kilka fotek, że to niby nasze pojazdy. Potem potencjalni inwestorzy spojrzą i pomyślą: no, niezłe auta mają, widać więc, że zarabiają (tak właśnie rozumuje większość ludzi). Następnych kilka tys. PLN wydane.

5. Oczywiście, jako potentat, musimy posiadać odpowiedniej klasy materiały promocyjne (logo, wizytówki, papier firmowy itd.) oraz ładną stronę www (może być na ładnym szablonie, to nie problem, ale bez nazwy konkretnego theme w stopce!). Dla celów wizerunkowych dobrze jest jeszcze dorzucić na naszą stronę internetową „znaczki” typu Rzetelna Firma, czy też inne, branżowe logosy. Podbije to w pewnym stopniu wiarygodność w oczach nieco mniej zorientowanych osób. Dobrze byłoby też nagrać promocyjny film niezłej jakości, prezentujący nie tylko potencjał firmy, ale także dane dotyczące jej przyszłego rozwoju, jak np. „za 2 lata zamierzamy zarabiać tyle a tyle, będziemy potęgą na miarę polskiego Facebooka itd.” – taki bullshit prawie zawsze robi wrażenie na laikach. Dodatkowo można też zainwestować we własną infolinię 0-800… – koszt niewielki (od 100 PLN miesięcznie), a prestiż spory, bo takie infolinie zwykle kojarzą się ludziom z poważnymi przedsiębiorstwami. No i teraz orientacyjny koszt za wszystkie działania z tego punktu: spokojnie powinniśmy się zmieścić w kwocie do 10 tys. PLN (pod warunkiem, że zapłacimy za faktury, co nie jest wcale oczywiste!).

6. Pora na małą kampanię online, mającą zbudować naszą wiarygodność. Tutaj już wypadałoby zainwestować ok. 10 tys. PLN w jeden – dwa artykuły sponsorowane w poważnych mediach o tematyce biznesowej, w których to artykułach nasz prezes będzie opowiadał historię, jak to przez x-lat robił rozliczne interesy na Zachodzie (kto to sprawdzi, nikt…), po czym wrócił do Polski, bo tutaj odkrył żyłę złota i ogromne możliwości, jakie daje nasz biznes itd. itp. Obowiązkowo należy też wspomnieć o jakiejś ciekawej inicjatywie firmowej, która będzie bazą do zbudowania wizerunku bogatej organizacji – patrz punkt 7. Dodam jeszcze, że tutaj nie chodzi tak naprawdę o zasięgi – celem jest to, aby „naganiacze” mogli pokazać „inwestorom”, że firma jest wiarygodna, bo przecież prezes udziela wywiadów w znanych tytułach, więc człowiek sukcesu, budzący zaufanie itd. Co jeszcze… Na pewno niezbędne będzie założenie fanpage i „nabicie” na nim jak największej ilości fanów – niektórzy kupują lajki, co jest akceptowalnym rozwiązaniem na początek, ponieważ ludzie i tak w większości patrzą na liczbę polubień, a nie na aktywność fanów. Konieczne też będzie założenie kilkunastu – kilkudziesięciu fejk kont na Facebooku, które to konta będą komentowały, lajkowały i udostępniały, tworząc wrażenie życia na fanpage. Jeśli natomiast chodzi o opinie w sieci i na forach, to można dosłownie za kilkaset PLN wynająć studentów, którzy będą uprawiać tzw. marketing szeptany, wrzucając linki i opinie na rozmaite fora czy grupy na Facebooku. Koszt takich działań: od kilku do kilkunastu tys. PLN powinno spokojnie starczyć na początek.

7. Aby ugruntować pożądany image zamożnej organizacji, do tego odpowiedzialnej społecznie, dobrze jest pochwalić się jakimś ciekawym projektem, który wymaga zainwestowania większej ilości gotówki (a przynajmniej na taki wygląda). Przykładowo: nasza firma tworzy fundację, która będzie odnawiać stare, polskie dworki popadające w ruinę. Cel szczytny, a dworki kojarzą się z luksusem, stabilnością itd. Wystarczyłoby tutaj w zasadzie podpisać umowy z kilkoma właścicielami takich nieruchomości, że fundacja będzie zbierać kasę np. na przekształcenie obecnej ruiny w luksusowy hotel, zrobić zdjęcia dworku „przed”, po czym przygotować wizualizację, jak będzie wyglądał „po” i puścić to w sieć, najlepiej przy okazji płatnego wywiadu z prezesem naszego przedsiębiorstwa. Koszty założenia fundacji i przygotowania odpowiednich materiałów to znowu kilka tys. PLN, ale wizerunkowo świetna sprawa, powinno się zwrócić „w klientach”.

Podsumowanie

No i to by było na tyle, jeśli chodzi o zarys planu stworzenia wizerunkowo wiarygodnej, „bogatej firmy”, której ludzie zechcą wpłacać pieniądze. Świadomie napisałem „zarys”, bo stworzenie dokładnego, szczegółowego planu wymagałby trochę czasu, no i z wiadomych względów nie wrzucałbym go do sieci. Takie akcje są zresztą dość łatwe do zdemaskowania przez kogoś, kto wykazałby się pewną dozą dociekliwości – wystarczyłoby np. poprosić o spotkanie w luksusowym biurze firmowym widocznym na zdjęciach (patrz punkt 2), aby opisana mistyfikacja się wydała. W praktyce jednak jeśli ktoś decyduje się powiedzieć „sprawdzam”, to dopiero wtedy, gdy jest już za późno, tzn. gdy organizatorzy procederu zdążyli już wyprowadzić pieniądze z firmy.

Opisane powyżej działania to łączny koszt ok. 50 tys. PLN, a dzięki nim możliwe byłoby uzyskanie poziomu wiarygodności wyższego od prezentowanego przez wiele MLM-ów, które „zrobiły” swoich członków na setki tysięcy złotych. Oczywiście, w późniejszym okresie, w miarę dopływu nowych członków (i pieniędzy od nich), można by się pokusić o organizacje dużych imprez z celebrytami itd., no ale to już nieco wyższy poziom finansowy. Oczywiście, nie należy przy tym zapominać, że wiarygodny wizerunek to jedno, ale w przypadku MLM-u nastawionego na „strzyżenie owiec” decydującym elementem są jednak „naganiacze”, którzy mają już swoje grono zwolenników i nie mają oporu przed wciąganiem ich w coraz to nowe „biznesy”.

Na koniec dodam jeszcze, iż to nie jest tak, że podobne schematy wykorzystują wyłącznie różnego rodzaju piramidy – istnieją wręcz nieprzyzwoicie proste „patenty”, w przypadku których stosując zbliżone metody, można bez większych problemów zarobić kilkaset tys. PLN w kilka miesięcy, do tego przy minimalnym wręcz ryzyku. No, ale o tym akurat będzie kolejny wpis.

Zdjęcie ilustrujące wpis jest poglądowe! Osoby, rzeczy lub sytuacje przedstawione na zdjęciu NIE mają bezpośredniego związku z treścią niniejszego wpisu!

Chcesz stracić pieniądze na Forex? Broker market maker chętnie Ci w tym pomoże!

w , ,

O wałkach forexowych krążą legendy, będące po części prawdą, a po części konsekwencją słabego zrozumienia mechanizmu tego rynku przez jego uczestników (a jeśli się czegoś nie rozumie, to łatwo o teorie spiskowe). Ja sam zresztą na eksperta od Forexu nie zamierzam się kreować, a tak w ogóle nie jestem zwolennikiem tego sposobu inwestowania, podobnie jak nie mam zaufania do funduszy inwestycyjnych itp. organizacji – są bardziej zyskowne i bezpieczniejsze sposoby na pomnażanie majątku. Zostawmy jednak moje prywatne opinie i przejdźmy do meritum, czyli do tego, jak można szybko utopić szmal powierzając go w ręce brokera market maker.

Jak to działa

Na początek, dla osób niezbyt zorientowanych w temacie, krótkie wyjaśnienie dotyczące zasady działania takiego brokera market maker. Otóż brokerzy ci sami ustalają ceny poszczególnych instrumentów oraz kwotowanie i, co najważniejsze, zdecydowana większość zleceń przyjmowanych przez nich od klientów (a właściwie to prawie wszystkie) nie jest wysyłana na prawdziwy rynek. Aby lepiej to zrozumieć: jeśli Twoje pieniądze przekazane takiemu brokerowi są zainwestowane rzekomo np. w dolary, to tak naprawdę on ich w nic nie inwestuje, lecz trzyma na swoim koncie. Jest to więc tylko symulacja, forma zakładu na podobnej zasadzie, jak wpłata kasy bukmacherowi, co ma ogromne znaczenie dla postępowania brokera. Dlaczego? Ponieważ brokerowi zależy, abyś przegrał jak najwięcej, a najlepiej wszystko, bo wtedy wpłacone przez Ciebie pieniądze po prostu zostają na jego koncie i nie będzie musiał ich Tobie wypłacać. W sumie bukmacherowi też zależy, żebyś przegrał, ale u niego masz przynajmniej jasną sytuację: sam obstawiasz mecz na wiadomych z góry warunkach i nikt nie kieruje Ciebie na minę oszukując i wciskając coś, na czym masz niewielkie szanse zarobić. Jasne? Obstawiam, że tak.

Przejdźmy do tego, w jaki sposób się to wszystko odbywa. Zaczyna się od telefonicznego naciągania typu „Mam dla Pana super ofertę, dzięki której może się Pan stać milionerem!” itp. obiecywanie przysłowiowych złotych gór. Co ciekawe, po niedawnych zmianach w prawie zakazujących brokerom oferowania usług maklerskich bez posiadania licencji KNF, wiele call center z naganiaczami przeniosło się po prostu za granicę – najczęściej do Czech i stamtąd dzwonią do potencjalnych klientów w Polsce. Zresztą nie zawsze muszą dzwonić, bowiem, wbrew pozorom, jest całkiem sporo osób, które same się zgłaszają do takich brokerów (np. skuszone reklamami) i oferują im swoje pieniądze „do przepalenia” – żyć, nie umierać po prostu.

Proces „przepalania” kasy

No i jak już się taki zainteresowany trafi, to broker market maker sugeruje mu wejście w takie instrumenty finansowe, które praktycznie gwarantują wirtualną stratę środków zainwestowanych przez klienta (przypominam, że wtedy broker może je po prostu zatrzymać dla siebie, bo cała transakcja to niejako symulacja). Co gorsza, takie „przepalanie” pieniędzy inwestorów nie jest zwykle jakimś długotrwałym procesem – w razie czego dźwignia finansowa sprawi, że w przypadku złego obstawienia przez klienta jego konto może zostać wyczyszczone w ciągu bardzo krótkiego czasu. Taka sytuacja to czysty zysk dla brokera, a dodam tylko, że ludzie wpłacają często po 50 tys. PLN i więcej, które można szybko „przepalić” i powiedzieć następnie tymże inwestorom: „No sorry, źle Pan obstawił, tym razem nie wyszło, miał Pan wyjątkowego pecha, no ale czasem tak bywa.”.

Ok, ale przecież może mieć miejsce sytuacja, w której klient mimo „szczerej” podpowiedzi brokera jednak obstawi dobrze i zarobi, co wtedy…? No cóż, z punktu widzenia market makera jest źle, ale jeszcze nie tragicznie. Tragedia robi się dopiero wtedy, kiedy ów klient chce wypłacić swoje pieniądze powiększone o zysk, bo wtedy ten zysk broker musi mu wypłacić z własnej kieszeni (a przecież w biznesie nie chodzi o to, aby tracić). Co prawda niewielki % osób się na taką wypłatę decyduje tuż po udanej „inwestycji”, ale jednak zdarzają się i takie jednostki. Co więc robi taki broker? Zniechęca inwestorów do wypłaty pieniędzy jak tylko może – zwykle są to ściemy w stylu: „Wie Pan, właśnie pojawiła się nowa możliwość inwestycji, ale mówię to tylko Panu jako jednemu z naszych najlepszych klientów, których szczerze lubię – tylko trzeba się spieszyć, bo to wyjątkowa i krótkotrwała okazja…”. Jeśli taki teatrzyk przyniesie skutek i klient zdecyduje się jednak dalej inwestować, to oczywiście są mu proponowane takie instrumenty, dzięki którym z dużym stopniem prawdopodobieństwa będzie można go szybko wyzerować. Jeśli się uda tego dokonać, to się dziękuje i zachęca do ponownej wpłaty (niezły tupet, heh).

Na zakończenie: czy brokerzy market maker Forex to rzeczywiście czyste zło? Jeśli wziąć pod uwagę, że statystycznie 80-90% osób traci na takich inwestycjach, to niestety raczej tak. Osobiście jestem zdania, że jak ktoś lubi się bawić w podobne inwestycje wysokiego ryzyka, to niech już lepiej weźmie sobie spis spółek giełdowych, zasłoni oczy, po czym zakreśli kilka dowolnych pozycji i zakupi akcje – będzie miał wtedy o wiele większą szansę, że faktycznie nieźle zarobi. Jest zresztą pewna stara zasada: nie wierz facetowi w garniturze, który twierdzi, że za Twoje własne pieniądze zrobi z Ciebie milionera. I warto mieć ją czasem na uwadze.


Potrzebujesz pomocy przy rozwiązaniu problemów związanych z przestępczością gospodarczą? Chcesz odzyskać tzw. trudny dług? A może potrzebujesz skutecznej ochrony antywindykacyjnej? Napisz do mnie: kontakt@bialekolnierzyki.com

Zdjęcie ilustrujące wpis jest poglądowe! Osoby, rzeczy lub sytuacje przedstawione na zdjęciu NIE mają bezpośredniego związku z treścią niniejszego wpisu!

Inwestor w firmie – jak nie dać się złapać w pułapkę

w , , ,

Kojarzycie chrupki kukurydziane z królikiem Flipsem? No to możecie teraz zobaczyć, jak założyciel tej firmy stracił ją na skutek nieczystych zagrywek inwestorów (tak przynajmniej twierdzi). Tutaj macie krótki wywiad z nim w roli głównej:

 

Takie akcje, jak przedstawiona na filmie historia, nie są zresztą niczym specjalnie wyjątkowym – ot, powszechne w biznesie zeżarcie słabszego przez silniejszego. Poniżej jeden z przykładowych scenariuszy rozwoju takiej sytuacji, podzielony na 3 etapy. 

  1. Zmiękczanie kontrahenta

Do firmy zgłasza się inwestor, lub też ona sama przychodzi do „anioła biznesu” chcąc zdobyć fundusze i kontakty umożliwiające dalszy rozwój działalności. No i wtedy się zaczyna teatrzyk sukcesu i bogactwa: spotkania w luksusowych biurach i te mniej formalne w drogich restauracjach, opowieści typu „jak kiedyś z Karkosikiem biznes robiliśmy, to…”, snucie bajkowych wizji w stylu „będziesz jeździł Ferrari na co dzień, a w weekend pływał sobie własnym jachtem po Mazurach” itp. itd. No i na zdecydowanej większości małych przedsiębiorców taki styl życia i potencjalne możliwości rozwoju robią piorunujące wrażenie – i w sumie nie ma się co dziwić. Inwestorowi chodzi oczywiście o to, aby na tym etapie wzbudzić zaufanie i zaszczepić w „przejmowanym” wizję, że już za moment będzie bogaty i wkroczy do pierwszej ligi biznesowej. Łatwo wtedy dać się ponieść emocjom, stracić czujność i…

  1. Konstruowanie umowy

Można by powiedzieć, że to kluczowy etap mający stworzyć podwaliny do przejęcia biznesu przez inwestora. Może on to osiągnąć przez skonstruowanie odpowiedniej umowy, a ściślej rzecz biorąc przez dodanie do niej kilku klauzul, które dla laika wyglądają niegroźne, więc nie zwraca na nie zbytnio uwagi lub też zwyczajnie je przeoczy – zwłaszcza, kiedy umowa liczy kilkadziesiąt stron (co jest normalne np. w przypadku wejścia inwestora do startupu) i nie ma wsparcia dobrego prawnika. A w prawie, jak to w prawie: diabeł tkwi w szczegółach. A oto kilka z najczęściej stosowanych rzeczy, na których można się naciąć:

– Kategoryczne domaganie się przez inwestora przejęcia więcej niż 50% udziałów czy też akcji spółki (w praktyce często pierwotni założyciele stają się wtedy niejako pracownikami anioła biznesu i pozbawiają się kluczowego wpływu na losy własnej – do niedawna – firmy).

– Wrzucenie przez inwestora swoich ludzi do zarządu, w tym tzw. kontrolera finansowego, który zgodnie z podpisaną umową ma możliwość zablokowania praktycznie każdego wydatku spółki powyżej pewnego poziomu finansowego (np. każdy wydatek powyżej 100 tys. PLN). Co to może dać? O tym za chwilę.

– Obsadzenie przez inwestora rady nadzorczej swoimi ludźmi. Wielu, szczególnie tych mniej doświadczonych, przedsiębiorców bagatelizuje rolę tego organu, mylnie uważając, że tylko zarząd się liczy. Otóż jest to błędne myślenie, bo wiele zależy tutaj od statutu firmy. A w statucie mogą być np. takie zapisy, że bez zgody takiej rady nadzorczej spółka nie może zaciągać kredytów, podpisywać umów powyżej pewnego limitu finansowego, czy też rozpocząć działania w nowej branży. W praktyce działalność takiej rady potrafi skutecznie przyblokować tempo zarządzania spółką – pozornie bezsens, nawet z punktu widzenia inwestora, ale tylko pozornie, o czym będzie w punkcie 3.

– Klauzula drag along (bardzo powszechna praktyka w umowach inwestycyjnych), która daje uprzywilejowanemu wspólnikowi (najczęściej jest nim inwestor) możliwość żądania od pozostałych wspólników (założyciele biznesu) wyrażenia zgody na transakcję sprzedaży 100% udziałów innemu podmiotowi (zwykle kontrolowanemu przez inwestora) lub też na połączenie z inną firmą. Taka klauzula sama w sobie niekoniecznie jest jakimś wielkim zagrożeniem, ale w połączeniu chociażby z odpowiednio sformułowaną klauzulą likwidacyjną, tzw. liquidation preferences, jest to już potężna broń w rękach inwestora właśnie. Dlaczego? Otóż zdarzają się sytuacje, w których taki „anioł biznesu” zastrzega sobie w umowie 2-krotny zwrot z inwestycji w przypadku wyjścia z niej np. na skutek niezrealizowania wskaźników finansowych przez zarząd spółki. Może mieć to olbrzymie konsekwencje dla założycieli, bo nagle okazuje się, że dostali milion, inwestor wychodzi ze spółki, a oni mają nagle do oddania 2 miliony.

– Opcje call i put. Opcja call daje inwestorowi możliwość zażądania, aby druga strona umowy (pierwotny założyciel przedsiębiorstwa) wykupił od niego udziały za określoną cenę. Opcja put z kolei to sytuacja odwrotna, w której to inwestor ma prawo zażądać od założyciela, aby ten sprzedał mu swoje udziały. Ktoś powie: ale co tutaj takiego strasznego jest, przecież założyciele firmy albo odzyskają pełną kontrolę nad firmą, albo otrzymają pieniądze od inwestora…? Kluczem znowu są detale, a mianowicie to, że cena odkupu/odsprzedaży udziałów nie musi być sztywna, ale obliczana na podstawie mnożnika EBITDA. No i tutaj rodzi się pole do manipulacji, ponieważ na mnożnik ten można np. pomniejszyć o zadłużenie spółki, a te z kolei można sztucznie obniżyć, chociażby poprzez lokowanie długu w spółkach, które nie są konsolidowane metodą pełną (nie zawsze tak się da, ale czasem da). Z drugiej strony można też poprawić mnożnik EBITDA sztucznie zawyżając wynik finansowy spółki np. poprzez kapitalizację odsetek od zobowiązań zaciągniętych na inwestycje w majątek trwały lub też takie opóźnianie płatności, aby następowały one po dacie bilansu. No w każdym razie sposobów jest wiele i taka „agresywna księgowość” to temat na osobny wpis.

– Reverse vesting, czyli system, w którym np. w przypadku naruszenia ważnych postanowień umowy inwestycyjnej założyciel firmy jest zobowiązany do sprzedaży inwestorowi udziałów/akcji po bardzo niskiej, można wręcz rzec, że symbolicznej, cenie. Nie trzeba chyba tłumaczyć, jak duże zagrożenie może to stanowić dla założycieli – szczególnie jeśli w umowie system ten obejmuje całość posiadanych przez nich udziałów (a nie tylko część).

– Zapis umowy mówiący wprost, że w razie nieosiągnięcia zakładanych wskaźników, założyciele spółki są zobligowani do zwrócenia inwestorowi całej kwoty, jaką zainwestował. De facto nie jest to żadna „inwestycja”, ale zwykła pożyczka, do tego najczęściej bardzo wysoko oprocentowana. Wiem, że niektórym może być ciężko w to uwierzyć, że ktoś godzi się na taki zapis w umowie inwestycyjnej, ale to się zdarza.

– No i wreszcie jedna z najważniejszych rzeczy, czyli wskaźniki rezultatu obrazujące to, jak firma powinna się rozwijać dzięki inwestycji. Zwykle wskaźnikiem takim jest np. wzrost sprzedaży o tyle i tyle, zdobycie określonej liczby nowych klientów itd. Oczywiście, nie wszystkie z tych wskaźników da się zrealizować nawet pomimo pieniędzy od inwestora i dzięki skorzystaniu z jego kontaktów – po prostu czasem mają miejsce tzw. czynniki niezależne, które powodują, że jest to niemożliwe. Jeśli umowa zawiera zapis, że w przypadku trudności nie będących winą zarządu wskaźniki mogą pozostać niezrealizowane, to ok. Gorzej, jeśli takiego paragrafu nie ma i choćby się waliło i paliło, trzeba wykonać plan…

  1. Przejęcie

Mamy z grubsza wyszczególnione przeróżne „pułapki” w umowie na linii inwestor – założyciele firmy, więc możemy już sobie spokojnie ułożyć z tej układanki kilka różnych scenariuszy. Bardzo uproszczony jest taki, że wspomniany kontroler finansowy wraz z ludźmi inwestora w radzie nadzorczej blokują kilka kluczowych dla spółki inwestycji lub przeciągają wejście w jakiś dobry kontrakt – w każdym razie deale nie wypalają. Zakładane w umowie wskaźniki rezultatu nie zostają więc zrealizowane, co, zgodnie z zapisami umowy, daje inwestorowi prawo do wyjścia ze spółki zgodnie z klauzulą reverse vesting (dla przypomnienia, jest to przymusowa odsprzedaż udziałów inwestorowi po symbolicznej cenie). Oczywiście, zarząd (czyli pierwotni właściciele) może się bronić, że to nie ich wina, ale biegły w podobnych biznesach inwestor potrafi rozegrać wszystko tak, że jednak wyjdzie, że to ich wina. Księżyc staje się słońcem i co pan zrobisz, jak nic nie zrobisz…  Firma zostaje więc przejęta zgodnie z prawem przez „anioła” biznesu, który może następnie sam realizuje inwestycje i sam podpisuje kontrakty. A byli właściciele? Zostali w zasadzie bez niczego i akurat w tym scenariuszu mogą się cieszyć, że nie mają przynajmniej potężnego długu względem inwestora. Scenariuszy takiego przejęcia może być oczywiście co najmniej kilkanaście (jeśli nie kilkadziesiąt) i szczegółowe opisanie ich od A do Z to temat na całą książkę – może kiedyś, kto wie… Ktoś może powiedzieć: ok, ale są przecież sądy, można chyba powalczyć, co nie? Powodzenia. Pomijając podpisanie fatalnej umowy zdarzały się nawet przypadki, w których taki inwestor przekupywał (!) kancelarię działającą na rzecz byłych właścicieli przejętej firmy, aby kancelaria ta „położyła” całą sprawę w sądzie.

No i na koniec tego przydługiego wpisu: proszę nie zrozumieć mnie źle, nie wszyscy inwestorzy to wyrachowani skurwiele i nie wszyscy czyhają tylko na Wasze potknięcie, aby puścić Was w samych skarpetkach (choć oczywiście wytrawni gracze zawsze dobrze dbają o zabezpieczenie swoich interesów). Ale zawsze bądźcie czujni i nigdy nie podpisujcie żadnych poważnych umów bez konsultacji z wyspecjalizowanym prawnikiem będącym w stanie wyłapać potencjalne zagrożenia. I nie dajcie się nabrać na luksusowe auto czy bajki o zostaniu drugim Kulczykiem. Może to i brzmi banalnie, ale niejednemu przedsiębiorcy taka zwykła ostrożność uratowała po prostu dupę.


Potrzebujesz pomocy przy rozwiązaniu problemów związanych z przestępczością gospodarczą? Chcesz odzyskać tzw. trudny dług? A może potrzebujesz skutecznej ochrony antywindykacyjnej? Napisz do mnie: kontakt@bialekolnierzyki.com

Zdjęcie ilustrujące wpis jest poglądowe! Osoby, rzeczy lub sytuacje przedstawione na zdjęciu NIE mają bezpośredniego związku z treścią niniejszego wpisu!