Rumunia, VAT i ciągniki rolnicze

w , , , , , ,

Nie do końca legalne biznesy związane z podatkiem VAT większości osób kojarzą się z karuzelami, wyłudzeniami wielomilionowych zwrotów i tym podobnymi akcjami. Bardziej świadomi wiedzą jednak, że rzeczywistość bywa znacznie bardziej prozaiczna – przykładem tego był pewien prosty schemat, jaki zastosowano kilka lat temu w Rumunii oraz to, co się wydarzyło w związku z tą sprawą. ???????? 

 

Geneza

W 2014 roku Unia Europejska wprowadziła w życie program grantów przeznaczonych dla rolników, które umożliwiały sfinansowanie zakupu nowych ciągników do kwoty około 100 tysięcy Euro. Całkiem niezłe dofinansowanie, ale była jedna mała łyżka dziegciu w tej beczce miodu: rolnik musiał tutaj zapłacić VAT z własnej kieszeni. A że podstawowa stawka tego podatku wynosiła wtedy w Rumunii 24% (dziś jest to 19%), to przy kwocie np. 78 tysięcy Euro (tyle kosztowały niektóre maszyny) mogło trochę zaboleć… Na całe szczęście dość szybko znalazł się jednak ktoś, kto znalazł genialnie wręcz proste rozwiązanie tego problemu!

 

Propozycja nie do odrzucenia

Do rumuńskich rolników zaczęli się zgłaszać przedstawiciele firmy Proinvest, którzy mówili im wprost: kupisz Pan od nas traktor za grant i nie będziesz musiał płacić VAT-u, oczywiście zgodnie z prawem! Propozycja niezwykle kusząca, ponieważ wielu gospodarzy musiałoby brać spore kredyty, aby ten VAT zapłacić, a tutaj wychodziło, że będą mieli nowe ciągniki praktycznie za darmo… A skoro tak, to super deal, więc chętnych nie brakowało. Pewne zaskoczenie przychodziło jednak na nich w dniu odbioru ciągnika, kiedy to okazywało się, że na papierze sprzedającym nie jest wcale wspomniany Proinvest, a bliżej nieznana spółka Fan Speed z Bułgarii. Dla wielu rolników, niezbyt obeznanych z zawiłościami przepisów podatkowych, nie wydawało się to bynajmniej podejrzane – w końcu ważne przecież, że nie musieli płacić VAT-u przy zakupie.

 

  Siedziba firmy Proinvest. Źródło: liberinteleorman.ro

 

Opis schematu  

Organizatorzy procederu zastosowali tutaj banalnie prosty „patent”: w ramach WNT sprowadzali traktory z Niemiec, Francji oraz Polski jako rumuński Proinvest, który następnie sprzedawał ten sprzęt na zasadach WDT bułgarskiej firmie Fan Speed. W obu przypadkach stawka VAT-u wynosiła oczywiście 0%, zgodnie z przepisami. Warto dodać, że zadano sobie tutaj trud faktycznego przewiezienia ciągników przez rumuńsko-bułgarską granicę celem pozyskania odpowiednich dokumentów poświadczających fakt, że Proinvest rzeczywiście odsprzedał te ciągniki Fan Speed’owi, a co za tym idzie nie musiał odprowadzać VAT-u do rumuńskiej skarbówki. Z kolei bułgarski Fan Speed przy normalnej sprzedaży traktorów rumuńskim rolnikom musiałby oczywiście pobrać od nich VAT, ale… Ale sfabrykowano dokumentację mówiącą o tym, że wspomniani rolnicy nie są wcale ostatecznymi odbiorcami ciągników, a jedynie tzw. resellerami, a co za tym idzie będą odsprzedawać ciągniki dalej, więc to oni są zobligowani do odprowadzenia VAT-u przy odsprzedaży! No i tym prostym sposobem Fan Speed nie inkasował VAT-u od rolników, którzy zresztą byli bardzo zadowoleni z całego interesu. Niestety, zachwytu tego nie podzielała rumuńska skarbówka, która po pewnym czasie wszczęła w tej sprawie postępowanie. 

 

Uwaga, polityka w tle!

Na opisaną powyżej ofertę skusiło się około 200 klientów, którzy dzięki niej zakupili ciągniki rolnicze oszczędzając w sumie ok. 1,2 miliona Euro na podatku VAT. A ile zarobili organizatorzy procederu? Tutaj możemy założyć, że ich zyskiem była normalna marża handlowa, a ponieważ rumuńska prokuratura ustaliła, że wartość sprowadzonych maszyn wynosiła ok. 5 milionów Euro, co należy pomnożyć przez jakieś 15 – 20% (takie były prawdopodobne narzuty dealerskie), więc wychodzi, że mogli zgarnąć ok. 1 milion Euro. Tak więc była to prawdziwa promocja pod tytułem „U nas kupisz ciągnik bez VAT!”, która okazała się dobrym sposobem na łatwe zwiększenie sprzedaży – i ten cel akurat zrealizowała.

I na tym można by było w zasadzie zakończyć ten wpis, gdyby nie to, że za całą sprawą stali ludzie powiązani z jednym z topowych rumuńskich polityków. Byli to Marian Fiscuci (Proinvest) oraz Adrian Simonescu (Fan Speed), obaj mający koneksje z Liviu Dragnea, pełniącym swego czasu funkcję wiceministra oraz szefa rumuńskiego Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Administracji. Co więcej, prezesom wspomnianych spółek w temacie VAT-u miał pomagać niejaki Florin Tunaru, profesjonalny doradca podatkowy oraz bliski współpracownik Dragnea. Sytuacja o tyle dziwna, że przy prawdziwie przestępczej działalności właściwie nie powinna mieć miejsca – tym bardziej na takim szczeblu…  

 

Fiscuci (po lewej) oraz Simonescu. Źródło: explozivnews24.ro

 

Podatkowy Gang Olsena?

Można zadać sobie pytanie, dlaczego ludzie mający powiązania na najwyższych szczeblach państwowych i mający do dyspozycji profesjonalnych doradców podatkowych, nie zarejestrowali po prostu jakichś firm na słupy, lecz zrobili to na własne nazwisko…? Chyba zdawali sobie sprawę z tego, że służby skarbowe prędzej czy później przejrzą ich banalnie prostą strukturę, a prokurator postawi ich w stan oskarżenia i zażąda zapłacenia należnego VAT-u (co zresztą rzeczywiście miało miejsce)? A jeśli tak, to czemu „wystawili na strzał” nie tylko siebie, ale także swojego politycznego protektora…? No właśnie… Pobawmy się więc w małą spekulację – poniżej 3 potencjalne rozwiązania tej zagadki. 

1. Obaj „VAT-owcy” niekoniecznie musieli się spodziewać takiego obrotu sprawy, a cała ta afera mogła mieć swoje źródło np. w jakiejś luce w rumuńskim prawie podatkowym, która to luka stawiała opisywany schemat na granicy prawa i przestępstwa. Na a Fiscuci z Simonescu chcieli po prostu wykorzystać te możliwości, poinstruowani wcześniej przez Tunaru będącego ekspertem podatkowym. Dalej jest już bardziej spiskowo: jako że Panowi ci byli jasno powiązani z wysoko postawionym politykiem, to ktoś mógł spróbować temu politykowi zaszkodzić, nasyłając na nich skarbówkę i prokuratora – taki „odstrzał na zlecenie”. No a potem miejscowe media podchwyciły temat krzycząc „Złodzieje powiązani z wicepremierem kradną VAT!” i pożądany efekt uzyskany…

2. Panowie z racji swych powiązań politycznych poczuli się praktycznie bezkarni i pewni tego, że pomimo ewidentnego obejścia prawa rumuńskie służby skarbowe nie zareagują. Niestety (dla nich) widocznie się przeliczyli i ktoś postanowił jednak zniszczyć ich misterny plan.

3. Oczywiście mogło być i tak, że Fiscuci i Simonescu stworzyli po prostu wspomniany w tytule akapitu podatkowy Gang Olsena, to też możliwe. Jeśli tak, to bardzo źle o nich świadczy, że wyłożyli się na tak prostym schemacie, ale jeszcze gorzej o doradcy podatkowym, który miał im doradzać przy całej akcji – i jak tu później ufać (rumuńskim) „profesjonalistom”… ? 

 

Krótkie podsumowanie

Ciężko mi powiedzieć, która z trzech powyższych wersji jest prawdziwa – być może żadna…? Pierwsza opcja jednak wydaje się dość ciekawym scenariuszem, dzięki któremu można by „uwalać” politycznych przeciwników, mieszając ich otoczenie w medialne tematy związane z przekrętami na VAT – oczywiście przy pewnych modyfikacjach sposobu działania. Scenariusz wcale nie aż tak mocno „spiskowy” jak się wydaje, więc czekam, aż ktoś w Polsce zastosuje go w praktyce w jakiejś zbliżonej formie… ???? 

Zdjęcie ilustrujące wpis jest poglądowe! Osoby, rzeczy lub sytuacje przedstawione na tym zdjęciu NIE mają bezpośredniego związku z treścią niniejszego wpisu!

The Dubai Connections, czyli VAT i piaski pustyni

w , , , , ,

???????? Dziś będzie kilka zdań o jednej z największych znanych afer dotyczących wyłudzania VAT-u, zwanej potocznie The Dubai Connections (BTW byłby to świetny tytuł dla jakiegoś filmu szpiegowskiego). Za początek całej sprawy uznaje się 2005 rok – wtedy to w samym tylko czerwcu brytyjski eksport do Zjednoczonych Emiratów Arabskich nagle skoczył z 204 milionów GBP do poziomu 529 milionów GBP! Oczywiście nie miało to praktycznie żadnego pokrycia w realnych stosunkach gospodarczych. Skala przedsięwzięcia szybko się zwiększała – dość powiedzieć, że jakiś czas później Komisja Europejska oszacowała, iż schemat ten przyniósł ok. 8 miliardów Euro strat, co stanowiło aż ¾ VAT-u zdefraudowanego w Unii Europejskiej w okresie od czerwca 2005 do czerwca 2006!

 

Port jachtowy w centrum Dubaju. Foto: zbiory prywatne. 

 

Jeśli chodzi o sam mechanizm przestępstwa, to był on bardzo prosty: towary (na ogół elektronika) krążyły sobie kilka – kilkanaście razy między Wielką Brytanią a Dubajem, niejednokrotnie nawet w ramach tego samego lotu cargo. A każdy eksport poza UK oznaczał oczywiście zwrot VAT-u – w tym przypadku rzecz jasna nienależny, gdyż obracano fikcyjnie tym samym towarem (klasyczna karuzela). Proceder rozwinął się do takich rozmiarów, że na terenie UK powstawały nawet podziemne „fabryki”, prowadzone głównie przez biznesmenów o pakistańskim rodowodzie, w których zmieniano numery seryjne urządzeń elektronicznych, aby w ten sposób „zrobić w bambuko” brytyjskich celników.

 

Dubaj – stara zabudowa niekiedy kontrastuje z nowoczesnymi wieżowcami. Foto: zbiory prywatne. 

 

Biznes kwitł i stopniowo przenosił się na inne kraje europejskie, choć największe szkody poniosła tutaj Wielka Brytania, która pozostała ulubionym krajem „dubajskich VAT-owców”. Z czasem też pojawiły się inne, równie ciekawe, możliwości, jak np. handel limitami C02. Jednak The Dubai Connections pozostaje do dziś pewnym symbolem rozpoczęcia ery masowych wyłudzeń / uszczupleń podatku VAT (choć nie były to wcale pierwsze akcje tego typu!).

Więcej na ten temat będziecie mogli oczywiście przeczytać w książce, nad którą pracujemy, a tymczasem zapraszam do obejrzenia jeszcze kilku fotek z Dubaju oraz na mojego Instagrama: @bialekolnierzyki

 

Plaża w Dubaju. Foto: zbiory prywatne. 

 

Port Lotniczy Dubaj – 3 na świecie pod względem liczby obsługiwanych pasażerów (dane za 2017 ). Foto: zbiory prywatne.

 

Yas Marina Circuit – dubajski tor, na którym odbywają się wyścigi Formuły 1. Foto: zbiory prywatne. 

 

Zachód słońca nad dubajską pustynią. Foto: zbiory prywatne. 

Zdjęcie ilustrujące wpis jest poglądowe! Osoby, rzeczy lub sytuacje przedstawione na tym zdjęciu NIE mają bezpośredniego związku z treścią niniejszego wpisu!

 

Eksport używanej odzieży a wyłudzenia zwrotów VAT

w , , , , ,

Dzisiejszy wpis ma na celu zaprezentowanie ciekawego mechanizmu związanego ze zwrotami VAT-u, w którym tzw. pierwsze skrzypce odgrywał eksport odzieży używanej. Mogłoby się wydawać, że towar mało atrakcyjny, ale jednak i na nim dało się coś ugrać. Schemat ten opisywałem już na innym blogu, ale ponieważ ostatnio dostałem znowu sygnał na temat tego procederu, to postanowiłem przypomnieć o nim Czytelnikom.

 

Kierunek Azja, czyli firma spedycyjna na celowniku

Pewien eksporter odzieży używanej w Polsce wysyłał swój towar do krajów azjatyckich – mogę napisać tyle, że nie do Chin, lecz nieco bliżej. A co jest potrzebne do takiej wysyłki…? Oczywiście firma spedycyjna! Tak więc spedytorzy dostawali zlecenia – zwykle od azjatyckich przedsiębiorstw, rzadziej od polskich. Towar był jednak zawsze odbierany z tych samych miejsc znajdujących się w jednym województwie. To, co było charakterystyczne przy tego typu transakcjach, to powtarzające się problemy – przykładowo załadowcy nie chcieli potwierdzić odpowiedzialności za morskie listy przewozowe, a eksporterzy nadzwyczaj szybko prosili o potwierdzenie wywozu towaru. Ostatecznie jednak odzież trafiała w kontenerach na morze, czyli wszystko było ok. Teoretycznie…

 

Jak oszukać spedytora

W pewnym momencie okazywało się, że firma wysyłająca odzież miała na morzu kilkanaście kontenerów z towarem wartym, według dokumentacji, 400 tys. Euro (przykładowo). Problem w tym, że po otrzymaniu faktury od spedycji nikt nie zamierzał regulować tej należności! Warto mieć świadomość, że mówimy tutaj o całkiem sporych sumach, gdyż w przypadku kontenera o przykładowej wartości 10 tys. Euro koszty transportu stanowiły aż ¼ tej kwoty, czyli jakieś 2,5 tys. Euro! I teraz najlepsze: ponieważ transport był na ogół na zlecenie firm azjatyckich (prawdopodobnie „słupy”), to polski eksporter nie ponosił tutaj żadnej odpowiedzialności za nieodebranie przesyłki w Azji! Firma spedycyjna zostawała więc z nieopłaconymi kontenerami na morzu, a co gorsza nie było tam nawet sensu blokowania towaru, ponieważ wysłana odzież to były tak naprawdę zwykłe szmaty bez żadnej realnej wartości handlowej! Tak więc w zasadzie można śmiało powiedzieć, że już jeden miesiąc postoju takiego kontenera w porcie czyniłby podobne blokowanie nieopłacalnym. Zresztą towar ten i tak był spisany przez przestępców na przysłowiowe straty, więc taki sposób „wywarcia presji psychicznej na kontrahenta” nic by nie dał.

Oczywiście firmę spedycyjną na taki numer można było złapać tylko raz, ale… spedycji jest przecież cała masa i jak nie jedna, to druga zdecyduje się wysłać transport. I na tym właśnie bazowali VAT-owcy, którzy w oparciu o taki schemat oszukali co najmniej kilka różnych firm (zgodnie z posiadanymi przeze mnie informacjami).

 

Towar jest już na morzu – i co dalej…?

Dalej oczywiście przestępcy występowali o zwrot VAT-u! A mieli do tego podstawę w oparciu o faktury oraz dokumenty potwierdzające eksport towaru, które otrzymali przy okazji wysyłki. Myślę, że najlepiej będzie to przedstawić w oparciu o konkretny przypadek – a więc tak:

VAT-owcy wysłali kilkadziesiąt kontenerów, każdy o wartości ok. 10 tys. Euro i za każdy taki kontener otrzymywali oddzielną fakturę od spedycji. Było to o tyle dziwne, że odprawa celna wychodziła wtedy drożej niż gdyby wszystko miało być na jednej fakturze. Skąd więc taka rozrzutność? Po pierwsze dlatego, że przestępcy i tak nie zamierzali płacić za transport i obsługę, a po drugie stosując taki podział łatwiej było uprawdopodobnić rzeczywisty obrót towarem oraz zmniejszyć prawdopodobieństwo kontroli przy występowaniu o zwrot VAT-u. Mniejsze faktury wystawione na kilka firm = mniejsza kwota podatku do zwrotu przypadająca na jedną firmę, a wiadomo, że przy niedużych sumach to i skarbówka niespecjalnie się czepia. No i teraz mając na morzu towar o wartości (fakturowej) ok. 400 tys. Euro można było spokojnie występować o zwroty – robiło to kilka firm.

 

Krótkie podsumowanie

Ile firm spedycyjnych oszukano w ten sposób? Z tego, co wiem, to było ich co najmniej kilka. Co więcej, przynajmniej do jednej z nich wpadli funkcjonariusze, więc ten sposób działania VAT-owców jest już znany służbom od co najmniej jakiegoś roku. Zresztą sama koncepcja była naprawdę ciekawa w swej prostocie i w zasadzie nie było raczej żadnych przeszkód, aby nie powtórzyć tego schematu z innymi rodzajami towaru (co zapewne miało miejsce). A na sam koniec dodam jeszcze, że firmy spedycyjne wykorzystywano także w zbliżonych schematach – przykładowo robili to przestępcy przywożący do Polski śrutę sojową z portu w Hamburgu, o czym zresztą pisałem całkiem niedawno: Co mają ze sobą wspólnego śruta sojowa, VAT i Hamburg

Zdjęcie ilustrujące wpis jest poglądowe! Osoby, rzeczy lub sytuacje przedstawione na tym zdjęciu NIE mają bezpośredniego związku z treścią niniejszego wpisu!