Rybne oszustwa, czyli wpis wprost z sezonu ogórkowego

Lato w pełni, więc wielu z nas chilluje się nad morzem, zajadając się przy tym smacznymi rybkami z lokalnych smażalni. Niestety, nie zawsze jest to bezpieczne, gdyż ryby są chyba jednym z najczęściej fałszowanych (oszukanych?) produktów spożywczych. Już nawet pal licho, że niektórzy restauratorzy oszukują na wadze i że mrożona panga udaje kilkanaście innych, zwykle dużo droższych, gatunków ryb. W grze są dużo większe przewałki, jak chociażby schemat oszustwa, jaki miał miejsce w pewnym zakładzie przetwórstwa x-lat temu.

 

Jak zostać rybnym baronem

Janusz – Fish (nazwa zmieniona) była prężnie rozwijającą się firmą z branży spożywczej, która zajmowała się przetwórstwem ryb. Na rodzimym rynku biznes szedł jako – tako, więc szef Janusz – Fish-u z łezką w oku spoglądał na rynek niemiecki, słynący ze swych wspaniałych możliwości. Po pewnym czasie pojawiła się możliwość ekspansji w postaci kontraktu sprzedażowego z niemiecką siecią handlową. Mocno podekscytowany Szef Janusz – Fish-u zaczął więc kombinować, skąd wziąć tani towar, na którym będzie można dobrze zarobić. Jego nos, zwykle niezawodny w wywęszaniu niesamowitych okazji biznesowych, zasugerował mu kierunek turecki, gdyż tamtejsze hodowle szykowały się właśnie do podboju unijnych rynków i dzięki niskim kosztom mogły zaoferować tanie ryby. Wybór padł na pstrągi wędzone – smaczne, zdrowe i dające możliwość zastosowania niezłych marż. Niestety, Niemiec, panie szanowny, ryby byle skąd nie zje – jak nie będzie ona z jakiegoś cywilizowanego kraju, to nie kupi i już. Co zatem robić…

 

Z ziemi tureckiej do Niemiec

W głowie szefa Janusz – Fish-u zrodził się więc iście szatański plan: przywieziemy pstrągi z Turcji, a potem przepakujemy je w opakowania, na których jako kraj pochodzenia będą widniały Polska oraz Hiszpania! Tak jest, tym sposobem Helmuty kupią naszą smaczną rybkę i sobie ją zjedzą – a że będzie ona nie z tego kraju, co myśleli, to cóż… Ryba jest ryba i nie ma co się czepiać szczegółów. Tak więc nasz przedsiębiorczy biznesmen zamówił partię towarów u tureckiego kontrahenta i czekał z utęsknieniem na jej przybycie. Jednak zanim jeszcze pstrągi przybyły do przetwórni, pracownicy Janusz – Fish-u otrzymali szczegółowe instrukcje na temat fałszowania kraju pochodzenia produktów na opakowaniach. Rzecz jasna były to wytyczne niejawne, aby nie zostawiać brudów w dokumentach związanych z kontrolą jakości. Co ciekawe, szeregowych pracowników niespecjalnie takie fałszerstwa obchodziły – zwłaszcza, że towar i tak szedł na rynek niemiecki, a Niemcy w naszym kraju nie cieszą się w niektórych kręgach jakąś szczególną sympatią.

Proceder trwał więc sobie kilka lat, w trakcie których Janusz – Fish przechodził kontrole z Powiatowego Inspektoratu Weterynarii oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Produktów Rolno – Spożywczych. Kontrole jednak nie wykryły fałszerstw, choć w dokumentach dotyczących danej partii surowca wpisywano rzeczywisty kraj pochodzenia ryb (czyli Turcję), a na opakowaniach widniały już etykiety „Kraj pochodzenia: Polska” bądź „Kraj pochodzenia: Hiszpania”. Tak się jednak jakoś stało, że kontrolerzy nie wyłapali tych niezgodności.

Wiadomo, że bezkarność rozzuchwala, więc pewnego dnia szef Janusz – Fish-u postanowił „zagrać na ostro” i okazyjnie zakupić partię pstrąga wędzonego z Turcji, które to pstrągi były już obrandowane przez innego producenta. W wyniku tych knowań, pewnej październikowej nocy na magazyn firmy Janusz – Fish przywieziono kilkanaście tysięcy zamrożonych jednostkowych opakowań pstrąga wędzonego po 125 gram każde. No i tutaj pojawił się mały problem, gdyż na niektórych opakowaniach widniał czerwcowy termin przydatności do spożycia, a mieliśmy przecież październik! Co ciekawe, w dokumentach dotyczących dostawy nie było w ogóle żadnej daty przydatności – i weź się pan domyślaj teraz… Tak czy inaczej magazynier pracujący na pierwszej zmianie przyjął tę dostawę pstrągów na magazyn i zaczął sprawdzać ją pod względem ilości oraz temperatury przechowywania. Niestety, nie zgadzała mu się ilość ryb faktycznie przywiezionych z ilością widniejącą w papierach, więc przekazał temat dalej, a konkretnie do kierownika magazynu. Kierownik magazynu również nie sprawdził terminu przydatności do spożycia tych ryb, jak i nie wypełnił karty oceny surowca. Zamiast tego cały otrzymany towar został wydany na linię produkcyjną w trakcie drugiej zmiany.

No i tak się jakoś pechowo (?) złożyło, że na tej drugiej zmianie nie pracował żaden specjalista z działu kontroli jakości. Zamiast nich do akcji wkroczył jednak szef całej zmiany, który polecił natychmiast przepakować ryby w opakowania oznaczone logiem Janusz – Fish. Ryby zostały więc rozmrożone, a potem szef zmiany degustował zawartość kilku tacek niczym Magda Gessler. W odróżnieniu od kulinarnej celebrytki uznał jednak, że odmrożone pstrągi są smaczne i mogą być spokojnie przepakowywane. No, może nie wszystkie, gdyż po rozmrożeniu okazało się, że niestety część tacek była nieszczelna, a ryby na nich są pokryte zielonym nalotem, co dyskwalifikowało je z dalszego obiegu. Szef zmiany zachował na tyle rozumu i godności człowieka, że kazał to zutylizować jako odpad.

Jednak większa część pstrągów, które nie śmierdziały ani nie przejawiały jakichś dramatycznych oznak zepsucia, została przepakowana. No i to już tak średnio, gdyż ciężko na podstawie samych tylko testów organoleptycznych stwierdzić, czy w rybach czasem nie rozwijają się już bakterie – w początkowych etapach gnicia zmiany polegają np. na zwiększonej suchości towaru i zmniejszonej soczystości tkanki. Czyli nie ma smrodu i zielonego nalotu. Do tych niedostatków kontrolnych (delikatnie rzecz ujmując) doszedł jeszcze jeden mały szczegół: daty przydatności do spożycia zostały ustalone na listopad, choć na niektórych kartonach widniał jak byk czerwiec. Oczywiście jako kraj pochodzenia towaru zadeklarowano Polskę, a spolonizowane pstrągi następnie pojechały sobie do Niemiec. No cóż, smacznego… Nie wiadomo niestety, czy jakiś Helmut znacząco ucierpiał po spożyciu turecko – polskiej rybki, ale jakieś sensacje żołądkowe mogły tam wystąpić.

 

Bunt pracowników

Tak czy inaczej to zdarzenie z przepakowaniem nie najświeższych pstrągów było tym, które przelało czarę goryczy. Pracownicy złożyli więc anonimowe doniesienie, co poskutkowało wejściem na zakład kontroli, która wykryła opisane powyżej nieprawidłowości. Oczywiście szef Janusz – Fish-u bronił się przed zarzutami argumentując, że to nie tak, że to drobne niedopatrzenia dotyczący tylko jednej partii i normalnie jego firma jest wzorem oraz przykładem w branży przetwórstwa rybnego. Niestety, sąd nie dał wiary tym wyjaśnieniom i uznał naszego rybnego biznesmena za winnego zarzucanych mu czynów. Kara? Warunkowe umorzenie postępowania karnego na okres próby 2 lat oraz 30 tys. PLN do zapłaty na cele dobroczynne. Surowo to, czy nie, to niech już każdy osądzi sobie we własnym zakresie.

Na zakończenie dodam jeszcze, że jeśli ktoś z szanownych Czytelników ma do opowiedzenia jakąś ciekawą historię związaną z fałszowaniem żywności, to niech śmiało pisze: kontakt@bialekolnierzyki.com Anonimowość zapewniona.

 

Zdjęcie ilustrujące wpis jest poglądowe! Osoby, rzeczy lub sytuacje przedstawione na zdjęciu NIE mają bezpośredniego związku z treścią niniejszego wpisu!