Niekonwencjonalna windykacja po bezskutecznej egzekucji komorniczej – przegląd dostępnych rozwiązań

No i tutaj sytuacja wygląda tak, że po wydaniu postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wierzyciel praktycznie od ręki może złożyć wniosek o wszczęcie kolejnej egzekucji – może, tylko… po co? A chociażby po to, aby zaangażować innego komornika, który teoretycznie mógłby wykazać się większą skutecznością, niż poprzedni. Jak jednak pokazuje praktyka, bez podjęcia dodatkowych działań wspierających proces windykacji (o nich za moment), jest mała szansa na to, że uda się tym sposobem uzyskać coś więcej. O co chodzi? Przykładowo bez zdobycia dodatkowych danych o powiązaniach majątkowych dłużnika (np. skarga pauliańska w perspektywie), raczej nie ma co się spodziewać, że nowy/stary komornik wykaże się radykalnie większą skutecznością swych działań w porównaniu z pierwszą, nieudaną egzekucją. Jeśli już więc składać wspomniany wniosek, to najlepiej wskazując komornikowi jakich nieznany dotąd majątek lub źródło dochodu dłużnika.

Teoretycznie takie wyjście może się wydać w pierwszej chwili bezsensowne, ale… Ale w zasadzie nie ma wielu przeciwskazań, aby spróbować. Oczywiście, pozycja negocjacyjna wierzyciela po nieskutecznej egzekucji komorniczej jest znacznie słabsza, niż przed jej rozpoczęciem, tego nie ma co ukrywać. Jednak mimo tego warto dłużnikowi jasno zaznaczyć, że nie zamierzamy mu wcale odpuścić, więc niech nawet nie próbuje grać na przedawnienie, bo to mu się z pewnością nie uda. Na zdecydowaną większość dłużników – kombinatorów podobne zapewnia oczywiście nie podziałają, ale czasem trafi się taki, który jednak postanowi sobie zdjąć kłopot z głowy i podejmie negocjacje, oferując np. spłatę zobowiązań w ratach czy też w barterze (zetknąłem się np. z takim przypadkiem, w którym taki dłużnik oferował w ramach rozliczenia odstąpienie całkiem lukratywnego kontraktu). Rzecz jasna im więcej asów w rękawie będziemy mieli jako wierzyciele, tym lepiej dla nas podczas negocjacji (o przykładach opowiem w drugiej części).

W takim wniosku wierzyciel żąda, aby dłużnik złożył we właściwym sądzie wyczerpujący wykaz posiadanego majątku. I teraz jeśli tenże dłużnik skłamie podczas sporządzania takiego wykazu, to naraża się na odpowiedzialność karną (teoretycznie do 3 lat pozbawienia wolności, ale w praktyce kara bezwzględnego więzienia jest tutaj niezbyt często spotykana). Niestety, na ogół bywa tak, że doświadczony kombinator i tak często nie ma niczego na siebie, więc i nic w takim wykazie nie umieści. I mimo tego, że moim zdaniem składanie takiego wniosku najczęściej można przyrównać do przysłowiowej musztardy po obiedzie, to jednak nieraz ma to szansę sprawdzić się jako element wywierania presji psychologicznej na dłużnika. W niektórych przypadkach całkiem niezłym „batem” będzie bowiem wpisanie delikwenta do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych (RDN), prowadzonego w ramach KRS.

Otóż po wydaniu postanowienia zobowiązującego dłużnika do przedstawienia wykazu majątku, sąd automatycznie przesyła też wniosek o wpisanie takiej osoby do wspomnianego RDN-u. No i taki wpis będzie tam widniał aż przez 10 lat (i to niezależnie od tego, czy dłużnik ureguluje w tym czasie swoje zobowiązania), utrudniając wpisanemu korzystanie np. z kredytów bankowych, leasingów itd., że nie wspomnę już o upadku wizerunku zamożnego biznesmena, co dla wielu jest ogromnym ciosem.

W wielu przypadkach – zwłaszcza tych dotyczących większych kwot (umówmy się, że niech to będzie od 200 tys. PLN w górę) – dobrze jest rozważyć wynajęcie detektywa wyspecjalizowanego w sprawach gospodarczych. Zapewne pojawi się pytanie: a po co komu detektyw, gdy komornik nic nie znalazł…? Cóż, chociażby dlatego, że komornicy stosunkowo rzadko bawią się w zaawansowaną robotę śledczą, za to często poprzestają na standardowym poszukiwaniu informacji przy wykorzystaniu ogólnodostępnych źródeł. Taki sposób prowadzenia działań powoduje, że wiele interesujących przepływów majątku może im po prostu „umknąć”. Wspomniałem zresztą na ten temat całkiem niedawno w jednym z postów, więc pozwolę sobie teraz przytoczyć jego fragment:

Doświadczony specjalista nie dość, że może wyśledzić majątek i ciekawe powiązania dłużnika (jeśli oczywiście takowe istnieją), to zna też różne „patenty” stosowane przez kombinatorów i jest zorientowany w prawie, więc może nam co nieco doradzić. Koszt usługi zależy od sprawy, jednak najczęściej startuje od kilku tys. PLN – i niestety, ale dobry detektyw nie pracuje na zasadzie no win – no fee (a przynajmniej ja takich nie znam). Także tutaj zalecam współpracę wyłącznie z kimś, kto ma już za sobą sukcesy w ścisłej dziedzinie poszukiwania majątku i może je w jakimś sposób uwiarygodnić – detektywi, którzy do tej pory śledzili tylko niewiernych małżonków i nie mieli nic wspólnego z dłużnikami – oszustami, mogą łatwo polec w boju, a my stracimy nie tylko pieniądze, ale i cenny czas.

Na zakończenie tego punktu chciałbym jeszcze dodać, że ogarnięty duet detektyw + komornik może zdziałać naprawdę wiele i dlatego przy większych, bardziej skomplikowanych sprawach warto się zastanowić nad takim rozwiązaniem.

Tutaj nie ma się co rozwlekać: praktycznie nie da się sprzedać za satysfakcjonujące pieniądze takiego długu, przy którym komornik „poległ” i nie ma na ten moment realnych widoków na jego ściągnięcie. Ile więc można dostać? Najczęściej do kilkunastu % początkowej wartości należności – no, może ok. 20% ktoś gdzieś da. Na więcej raczej nie ma co liczyć, ponieważ firmy skupujące długi doskonale zdają sobie sprawę z tego, ile roboty, nerwów i know-how jest konieczne do skutecznego „dopięcia” procesu tzw. trudnej windykacji. Co do zasady nie zapłacą więc np. połowy wartości nieściągniętego zobowiązania, bo jakby doliczyć do tego koszty windykacji terenowej, obsługi prawnej itd. to wyszedłby z tego raczej średnio opłacalny biznes, w dodatku dość niepewny. Oczywiście teoretycznie może się zdarzyć, że ktoś znajdzie „kupców długów”, którzy za tego typu wierzytelności dadzą więcej. Gdyby do tego doszło, to mam małą prośbę: proszę o podesłanie kontaktu do takiej firmy na mojego maila – chętnie skorzystam z oferty (potencjalnie sporo $$$ do zarobienia).

Zacznijmy może od tego, że w branży windykacyjnej funkcjonują zarówno rzetelne firmy, jak i różnej maści ściemniacze oraz bajkopisarze. Co prawda z moich obserwacji tych drugich jest dziś zdecydowanie mniej, niż chociażby kilkanaście lat temu, ale od czasu do czasu można jeszcze na nich trafić. W każdym razie przedstawiciele takich firm potrafią nieraz opowiadać bardzo ciekawe historie, mające wywrzeć wrażenie klientów zniechęconych tzw. standardową windykacją. Kilka z takich „opowieści dziwnej treści” znajdziecie poniżej.

Propozycja taka może wydać się bardzo atrakcyjna zwłaszcza dla kogoś, kto jest mocno zniecierpliwiony i/lub zniechęcony nieskutecznością legalnych działań windykacyjnych, a do tego oprócz samego odzyskania pieniędzy chciałby jeszcze dodatkowo „zrewanżować się” dłużnikowi. No i niestety, ale taki ktoś powinien wiedzieć, że czają się tutaj na niego pewne pułapki.

Zacznę od tego, że na dzień dzisiejszy na polskim rynku funkcjonuje stosunkowo niewielu windykatorów-gangsterów, którzy ściągają zlecone długi w sposób siłowy. Uwaga! Mam tutaj na myśli bandytów z tzw. wyższej półki, a nie pospolitych dresiarzy! Nieco inna sprawa, gdy chodzi o długi zaciągnięte bezpośrednio u grup przestępczych czy też rozliczenia pomiędzy samymi przestępcami, bo tutaj po pierwsze mamy kwestię innego wymiaru finansowego (odzyskanie swojej kasy zawsze będzie motywowało bardziej, niż kasy cudzej), a do tego dochodzą jeszcze tzw. kwestie honorowe – w takim przypadku dłużnik powinien się rzeczywiście liczyć z użyciem przeciwko niemu siły fizycznej.

Jeżeli jednak chodzi o długi zlecone, to wpływowi członkowie zorganizowanych grup przestępczych są obecnie rzadko zainteresowani ich realnym windykowaniem. Dlaczego? Odpowiedź jest dość prosta: na dzień dzisiejszy jest wiele innych „tematów”, które dają o wiele lepsze możliwości zarobkowe przy relatywnie mniejszym ryzyku – chociażby przestępstwa związane z VAT-em, akcyzowe, wyłudzenia kredytów, lichwiarskie przejmowanie nieruchomości itd. Po prostu gangsterom z wyższej czy nawet średniej półki niespecjalnie opłaca się wymuszać siłowo zwroty wierzytelności, bo realnie można dostać za to od 2 do 3 lat więzienia (kodeksowo max 5 lat). Co prawda, jak pokazuje praktyka orzecznictwa, sądy w takich sprawach dość często stosują warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności i w związku z tym wydawać by się mogło, że to żadna kara, ale… Ale nie zapominajmy o tym, że wielu przestępców ma „długi wobec prawa” w postaci „zawiasów”, więc za podobny wyskok mogliby trafić do więzienia na kilka lat (odwieszony wyrok + nowy). Czy opłaca się ponosić podobne ryzyko za kilka, kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych niepewnej prowizji, skoro z takiego np. VAT-u da się spokojnie zarobić więcej w tydzień i to praktycznie na pewniaka? Cóż, większość dzisiejszych bandytów cieszących się pozycją i poważaniem w półświatku potrafi jednak kalkulować…

Jak już jednak wspomniałem, sytuacja nieco się zmienia, gdy ktoś jest winien pieniądze bezpośrednio samym gangsterom, albo osobom z odpowiednimi układami w półświatku – tutaj już nad dłużnikiem często wisi naprawdę realne niebezpieczeństwo. Przykładem takiej windykacji niech będzie historia, jaką miałem okazję poznać bezpośrednio od osoby uczestniczącej w tych wydarzeniach.

Tak więc głównym bohaterem był tutaj Polak – nazwijmy go Andrzej – który prowadził całkiem sporą firmę budowlaną w Niemczech, realizującą różne kontrakty na prywatnym rynku. No i tak się złożyło, że część roboty podzlecił innej firmie budowlanej – nazwijmy ją DM-Bud – której właścicielem był polski gangster o dość wysokim statusie. Kontrakt się zakończył sukcesem, budowa odebrana, ale z jakichś powodów nasz bohater nie rozliczył się z DM-Budem na dość poważne kwoty. Co gorsza, powiedział wprost właścicielowi DM-Budu, że nie zamierza płacić i że tamten może mu „naskoczyć”. Kilka tygodni później pod niemiecki dom Andrzeja podjechał nowy Mercedes AMG, z którego wysiadło czterech facetów, a jednym z nich był wspomniany gangster. Zadzwonił on do drzwi, a gdy Andrzej je otworzył, to bez żadnego słowa dostał tzw. strzała i padł na podłogę. Co się potem działo, można się raczej domyślić. Skończyło się to nie tylko ciężkim pobiciem, ale także naliczeniem dodatkowych 50% do zapłaty „za fatygę i za pyskowanie” oraz krótkim terminem na uregulowanie należności. Jako dodatkowy „smaczek” dodam jeszcze, że windykatorzy podczas powrotu do Polski „nadziali się” na niemiecką polizei, która wystawiła kierowcy Mercedesa mandat w wysokości kilkuset Euro za znaczne przekroczenie prędkości – no, w końcu ponad 600 koni pod maską kusi… W każdym razie ten mandat także został doliczony do długu Andrzeja, rzecz jasna z odpowiednimi odsetkami za poniesione „straty moralne”.

Oczywiście na rynku nadal istnieje pewna podaż bandziorków podszywających się pod tzw. mafię, ale najczęściej są to co najwyżej „doły” jakiejś mocniejszej struktury, czyli przestępcy starający się robić wrażenie groźnych przy pomocy masy mięśniowej wychodowanej na sterydach, specyficznego słownictwa oraz „mafijnie” wyglądającego auta. Czasem uda im się zastraszyć mniej odważnego dłużnika, ale często jednak odchodzą z kwitkiem. W tym momencie jakiś przykład z życia by się pewnie przydał, a więc i będzie. Pamiętam, jak już dobre 10 lat temu miałem okazję obserwować na własne oczy, jak to do pewnego przedsiębiorcy z Bydgoszczy przyjechało dwóch dobrze zbudowanych gości, którzy zażądali od niego zwrotu kilkudziesięciu tysięcy złotych. I co im odpowiedział ów biznesmen? Ano powiedział tak: „Panowie, takie pytanie: czy jesteście w stanie mnie zabić? Bo jeśli nie, to wypierd..lajcie, jak nie chcecie mieć poważnych problemów.”. I tyle – z tego, co mi wiadomo, ciągu dalszego w tej sprawie nie było. A przecież scenariusz mógł być o wiele gorszy dla samego wierzyciela…

Nie wszyscy zdają sobie z tego sprawę, ale odpowiedzialność karna za windykację przy użyciu nielegalnych metod grozi nie tylko samym egzekutorom, ale także i zleceniodawcy! Tak więc w sytuacji, gdy dłużnik zdecyduje się złożyć na policję doniesienie dotyczące np. pobicia go podczas próby odzyskania długu, to zlecający windykację wierzyciel również może popaść w kłopoty z prawem. Oczywiście, można zastosować tzw. bufor, czyli sprzedaż długu jakiejś firmie-krzak, która następnie wystąpi w roli zleceniodawcy „odzysku”, ale z różnych powodów rozwiązanie to nie musi wcale zapewniać bezpieczeństwa prawnego pierwotnemu wierzycielowi.

Swego czasu dość częste bywały przypadki, w których windykatorzy co prawda odebrali część lub całość długu, ale jakoś „zapomnieli” przekazać te pieniądze wierzycielowi. I jeśli nawet wierzyciel po czasie wniósł reklamację i zaczął argumentować, że przecież nie tak się umawiali, to w odpowiedzi usłyszał chociażby, że „koszty niespodziewanie wzrosły i co zrobisz, jak nic nie zrobisz”. Przypadki takie miały miejsce zwłaszcza wtedy, gdy zleceniodawcę nie wiązała ze zlecającym żadna formalna umowa – sytuacja wcale nie aż tak rzadka w przypadku współpracy z przestępcami.

No i po trzecie scenariusz chyba najbardziej drastyczny, czyli taki, w którym windykatorzy zwracają się przeciwko temu, kto ich wynajął. Typowy przebieg podobnej akcji: egzekutorzy próbują ściągnąć dług na zlecenie, nie udaje im się to, więc idą do wierzyciela-zleceniodawcy i żądają od niego „zwrotu kasy za poniesione koszty” (mniejsza o to, czy rzeczywiste, czy wyimaginowane). Zleceniodawca zaskoczony, że przecież nie tak się umawiali, że miał być tylko % od odzyskanej sumy itd., ale w odpowiedzi słyszy np. że podał złe informacje dotyczące stanu majątkowego dłużnika, więc w zasadzie jest winien całej sytuacji – każdy pretekst jest dobry. Dodam tylko, że nie ma tutaj co liczyć na jakiś etos przestępczy, zasady honorowe itp., bo na dzień dzisiejszy one w półświatku praktycznie nie funkcjonują.

Jeśli miałbym coś doradzić przedsiębiorcom, którzy nie obracają się zbyt często w przestępczych kręgach (ani sami nie są gangusami), to powiem tak: nie idźcie tą drogą. Ja wiem, taka wizja twardej windykacji może dla niektórych całkiem kusząco wyglądać, ale jest duża szansa, że narobicie sobie przy okazji sporego bałaganu. A jeśli ktoś ma dobre znajomości wśród naprawdę wpływowych przestępców i jest na tyle zdeterminowany, aby przy ich pomocy odzyskać swoje pieniądze siłowymi metodami, to niech pamięta, że za tego typu przysługi często trzeba się zrewanżować w najmniej korzystnym momencie (i nie mam tutaj na myśli pieniędzy). Tyle w temacie, bo przecież nie jestem od tego, aby uczyć życia dorosłych ludzi – co najwyżej mogę zasygnalizować pewne kwestie.

Jakiś czas temu niektórzy właściciele firm windykacyjnych zorientowali się, że oldschoolowi bandyci z kijami nieco gorzej sprzedają się marketingowo, niż byli funkcjonariusze CBŚ, ABW, WSI itd. wpasowani w rolę egzekutorów. Rynek, a wraz z nim świadomość klientów, nieco się ucywilizował i obecnie prymitywne metody rodem z lat 90. nie znajdują już takiego uznania, jakim cieszyły się kiedyś. Modne stało się za to sugerowanie nieoficjalnego i quasi-przestępczego oddziaływania na dłużnika za pomocą przeróżnych „wpływów”. O co chodzi? Przykładowo taki windykator-kombinator wmawia wierzycielowi, że dzięki „niesamowitym układom” ludzi związanych ze służbami jest w stanie skierować na dłużnika wszelkiego rodzaju „plagi egipskie”, poczynając od najazdu skarbówki, poprzez nękanie delikwenta przez policjantów, a na kontroli Sanepidu, PIH-u, PIP-u itp. kończąc. Ogólnie wszystko, co najgorsze – rzecz jasna stan taki trwać ma do czasu spłaty długu. Niekiedy też pojawiają się bardziej sensacyjne zapowiedzi działań w stylu preparowania i podrzucania dowodów na jakąś przestępczą działalność dłużnika (co dla ex-funkcjonariuszy jest podobno rutyną).

Powiem tak: mając pewne rozeznanie tego rynku i opierając się na kilku wiarygodnych opiniach, mogę śmiało stwierdzić, że zdecydowana większość podobnych deklaracji to zwykły kit wciskany wierzycielom przez osoby, których głównym celem jest po prostu wyciągnięcie zaliczki na poczet prowadzenia takich działań windykacyjnych. W zdecydowanej większości – czyli nie zawsze!

Aby sprawa była jasna: to absolutnie nie jest tak, że np. byli policjanci z wydziałów do zwalczania przestępczości zorganizowanej, ex funkcjonariusze CBŚP, czy nawet emerytowani prokuratorzy, nie zajmują się windykacją tzw. trudnych długów „pokomorniczych”! Owszem, robią to, profesjonalnie prowadząc sprawy związane chociażby z wyłudzeniami, gdzie wierzytelność powstała w wyniku popełnienia przestępstwa. Tyle, że niewiele ma to wspólnego ze stereotypowym wożeniem dłużnika w bagażniku, za to z „siedzeniem w papierach” już jak najbardziej. Tacy ludzie nie zajmują się jednak z reguły sprawami mniejszej wagi, niż kilkaset tysięcy PLN – po prostu koszty ich pracy są odpowiednio wysokie (za unikalne doświadczenie trzeba odpowiednio płacić, takie życie).

Przykład z pewnej akcji: detektyw wynajęty przez wierzyciela wyśledził, że dłużnik ma romans. Niby nic nadzwyczajnego, ale jednak mogące podlegać egzekucji prawa majątkowe w odpowiednim momencie zostały przeniesione na firmę jego żony, której z dość oczywistych względów taki układ z kochanką w tle mógłby się nie spodobać… Był to więc jakiś punkt zaczepienia w negocjacjach. Oczywiście jeśli sytuacja analogiczna do opisanej nie ma miejsca w rzeczywistości, to zawsze można próbować ją sprowokować, chociażby podsuwając delikwentowi atrakcyjną dziewczynę (bywały i takie przypadki). Rzecz jasna podobne „haki” nie muszą się wcale ograniczać do stosunków damsko – męskich! Równie dobre, a nawet lepsze, bywa chociażby wejście w posiadanie informacji na tyle kompromitujących, że właściwie mogą one wyeliminować firmą daną firmę z rynku. Kwestia inwencji, profesjonalizmu w działaniu oraz posiadanych środków finansowych…

Być może taki scenariusz, jak przedstawiony powyżej, brzmią dla niektórych interesująco, ale trzeba mieć jednak świadomość, że pójście z takimi kompromitującymi materiałami do dłużnika i wywieranie przy ich użyciu presji ukierunkowanej na spłatę długu jest niczym innym, jak po prostu szantażem. Oczywiście szantaż to sformułowanie potoczne – na potrzeby wpisu przyjmijmy, że tak właśnie nazywamy groźbę karalną mająca na celu spowodowanie określonego zachowania. Taki dłużnik teoretycznie może więc wyprowadzić tzw. kontrę w postaci złożenia zawiadomienia o przestępstwie – jest to prawdopodobne zwłaszcza w sytuacjach, kiedy błędnie ocenimy potencjał zdobytych materiałów pod kątem siły wywieranego nacisku. Wyjaśnię to trzymając się jednego z powyższych przykładów: małżeństwo dłużnika jest fikcją i obie strony nie kryją się wobec siebie z tym, że mają innych partnerów = żona nie będzie specjalnie zła, że jej mąż spotyka się z innymi kobietami. Rzecz jasna wierzyciel do pewnego stopnia może się zabezpieczyć przed wmieszaniem go w przestępstwo szantażu, przeprowadzając podobną operację przy wykorzystaniu podstawionych słupów (np. lipna firma windykacyjna, która formalnie odkupiła dług od pierwotnego wierzyciela i stara się go odzyskać na własną rękę). Jednak z całą pewnością nie jest to gra ani łatwa do przeprowadzenia, ani tania, a jednak dalej ryzykowna.

Teoretycznie jest pewna furtka, pozwalająca na coś takiego, jak prawie legalny szantaż – pewne możliwości daje tutaj §12 artykułu 115 Kodeksu Karnego:

No i właśnie to ostatnie zdanie stanowiło niekiedy swoiste usprawiedliwienie dla windykatorów, którzy np. zdobyli obciążające dłużnika materiały mogące mocno zainteresować skarbówkę lub policję. Oczywiście, osoba poddana takiej presji mogłaby złożyć doniesienie o przestępstwie i miałaby szanse na wygraną w sądzie, ale wynik nie byłby w 100% pewny, gdyż udowodnienie, że skierowana w stosunku do niej groźba nie miała na celu jedynie ochrony prawa naruszonego przestępstwem, a coś więcej (czyli wymuszenie zwrotu wierzytelności) nie zawsze byłoby łatwe. No, a poza tym taki zgłaszający przy okazji musiałaby w zasadzie zadenuncjować sam siebie, także…

Ta metoda nie jest ani specjalnie nowa, ani jakoś szczególnie odkrywcza, ale w wielu przypadkach ma szansę się sprawdzić. Wygląda to zwykle tak, że wierzyciel dowiaduje się (np. w wyniku działań wynajętego detektywa), że dłużnik prowadzi nową działalność zarejestrowaną formalnie „na słupa”. Kolejnym krokiem jest wysyłanie do takiego przedsiębiorstwa wielu atrakcyjnych zapytań ofertowych i/lub wstępnych zamówień, rzecz jasna poprzez podstawione osoby/firmy. I co się teraz dzieje: dłużnik wpada w podniecenie wywołane możliwością otrzymania nowego kontraktu, ale nagle okazuje się, że potencjalny klient wycofuje się z dealu argumentując to tym, że nie współpracuje z nierzetelnymi płatnikami. Sytuacja powtarza się raz czy drugi, więc dłużnik zaczyna szukać, kto też może stać za rozpowszechnianiem podobnych pogłosek. No i wtedy okazuje się, że za wszystko odpowiada jakaś nieznana firma windykacyjna. Dłużnik dzwoni więc do niej i pyta: dlaczego mnie szkalujecie, wytoczyć wam proces…? W odpowiedzi słyszy, że wykupiono jego długi i teraz musi on jak najszybciej uregulować swoje zobowiązania, albo czekają go spore problemy i ucieczka w działalność firmowaną przez kogoś innego tu nie pomoże. Co będzie dalej, to już zależy od konkretnego dłużnika (albo pójdzie do sądu, albo nie pójdzie).

W tym wariancie z kolei chodzi o „wykończenie” dłużnika jego własną bronią. Jest to możliwe chociażby w sytuacji, kiedy delikwent będzie prowadził działalność gospodarczą pod innym szyldem (najczęściej nie na swoje nazwisko). Co można wtedy zrobić? Oczywiście spróbować zamówić w kontrolowanej przez niego firmie jakiś towar, na przedłużony termin płatności, używając do tego np. podstawionej spółki-słup. Zwykle wymaga to nieco aranżu, ale nikt nie powiedział przecież, że będzie to łatwe i zawsze musi się udać. Rzecz jasna płatność za takie zamówienie nigdy do tego dłużnika nie dotrze, a ściślej rzecz biorąc na pewno nie cała – co najwyżej jakieś drobne kwoty wpłacane przez x-miesięcy, aby uniknąć zarzutów prokuratorskich o wyłudzenie (a ciężko takie zarzuty postawić, jeśli ktoś mądrze uprawdopodobni, że opóźnienia w płatności nie nastąpiły na skutek jego złej woli – temat na osobny wątek). Ocenę moralną tej metody pozostawiam Czytelnikom – jedni zapewne powiedzą, że takie zachowanie nie przystoi gentlemanom, a inni z kolei przytoczą argument, że skoro „nosił wilk razy kilka…”.

Tutaj nie będzie chyba zaskoczeniem, że największe pole do podobnego działania zapewnia Internet, gdzie przy znajomości odpowiednich mechanizmów oraz zainwestowaniu odpowiedniej ilości czasu, da się zniszczyć opinię prawie każdej firmie. Zresztą nie trzeba się ograniczać wyłącznie do sieci – przykładowo nie obawiająca się odpowiedzialności firma windykacyjna może wynająć billboard w centrum miasta, na którym przez kilka tygodni będzie pojawiała się informacja, że za dobrą cenę kupią długi takiego a takiego przedsiębiorstwa (kontrolowanego przez dłużnika). Możliwości jest multum – choć w większości opartych na nielegalnych działaniach. W każdym razie tzw. czarny PR przeprowadzony profesjonalnie i z odpowiednią częstotliwością bywa naprawdę skuteczny. Nie będę się dziś zbytnio rozpisywał nad całym arsenałem dostępnych technik, bowiem jest ich tak wiele, że można by na ten temat stworzyć osobny wpis. Wszystko sprowadza się tak naprawdę do tego, o jakie kwoty wierzytelności się rozchodzi i ile zainwestuje się w tego typu działania – przy posiadaniu odpowiednich środków (oraz kontaktów) nie ma w zasadzie przeszkód, aby sprawą zainteresowały się ogólnopolskie media. Rzecz jasna pojawia się pytanie, czy takie zniszczenie przeciwnika – wróć, dłużnika – nie jest przypadkiem działaniem na naszą szkodę, no bo jeśli doprowadzimy do definitywnego zamknięcia jego działalności, to rzeczywiście może nie mieć z czego oddać…

 

Jeśli miałbym to wszystko jakoś podsumować, to powiem tak: rynek windykacji w ciągu ostatnich lat dość mocno się ucywilizował i obecnie mało jest już na nim firm, które otwarcie reklamują się jak słynne niegdyś Prosektorium (nazwa autentyczna), mające dość ciekawe hasło promocyjne: „Możesz zacząć się obawiać, kiedy staniemy u twoich bram…”. Chciałbym także zaznaczyć, że ten wpis jest oparty na moich osobistych doświadczeniach związanych z branżą tzw. niekonwencjonalnej windykacji, jak i na informacjach zebranych od ludzi zajmujących się zawodowo tym wąskim tematem (bo tzw. windykacja konwencjonalna to zupełnie inna bajka). Proszę zatem nie traktować wszystkich zawartych tutaj przykładów jako absolutnych wyznaczników mających zastosowanie zawsze i wszędzie – przykładowo może się przecież zdarzyć, że kogoś faktycznie mogą windykować na zlecenie przestępcy z tzw. wyższej półki, do tego przy użyciu dość brutalnych metod. Świadomie też pominąłem wątek moralnych osądów – tutaj już każdy niech we własnym sumieniu oceni to, czy sprawiedliwym jest stosować „śliskie” metody przeciwko temu, kto nas oszukał, czy może jednak lepiej konsekwentnie podążać ścieżką wytyczoną przez prawo.